Τα μεγάλα γεγονότα, οι
άνθρωποι τα αντιλαμβανόμαστε εκ των υστέρων. Την περίοδο που λαμβάνουν
αυτά χώρα, συνήθως τυρβάζουμε περί άλλων, ίσως γιατί δεν είμαστε σε θέση
να αξιολογήσουμε τις συνέπειες.
Αυτό που λαμβάνει χώρα την τελευταία εβδομάδα και ολοκληρώνεται σήμερα είναι η μεγαλύτερη αναδιάρθρωση χρέους στην οικονομική ιστορία της ανθρωπότητας.
Μια χώρα, η Ελλάδα, αναδιαρθρώνει χρέος ίσο περίπου με την αξία του ΑΕΠ της.
Για όσους έχουν μια συνολική εικόνα σε πλανητικό επίπεδο, η αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους μοιάζει να αποτελεί μια πρόβα τζενεράλε για την αναδιάρθρωση του παγκόσμιου χρέους που φτάνει περίπου τα 38 τρισ. δολάρια όταν το παγκόσμιο ΑΕΠ υπολογίζεται σε 60 τρισ. δολάρια.
Χρόνια τώρα οι Κασσάνδρες περιμένουν το τέλος του κόσμου ή έστω του καπιταλισμού, καθώς το χρέος της Δύσης έχει δημιουργήσει μια τεράστια ανισορροπία η οποία απειλεί να ανατρέψει την ευημερία των τελευταίων δεκαετιών.
Το ελληνικό χρέος...
Όποιος έχει 100 ευρώ ελληνικού χρέους καλείται να διαγράψει το 53,5% αυτού. Για τα υπόλοιπα θα λάβει ένα μέρος σε μετρητά και ένα μέρος σε νέα ομόλογα εγγυημένα από EFSF τριακονταετούς διάρκειας...
Για να συμβεί αυτό, χωρίς να καταρρεύσει η χώρα, οι εταίροι την δανείζουν να πληρώσει τα μετρητά, που είναι το τυράκι να συμμετάσχουν οι ιδιώτες και να ανακεφαλαιώσει τις τράπεζες για να μην κλείσουν και καταρρεύσει το σύστημα...
Αυτή σε γενικές γραμμές είναι η φόρμα αναδιάρθρωσης του κρατικού χρέους 200 δισ. ευρώ, του μεγαλύτερου που αναδιαρθρώθηκε ποτέ...
Οι εμπειρίες που θα προκύψουν από την εφαρμογή της αναδιάρθρωσης του ελληνικού είναι προφανές πως θα χρησιμέψουν για την αναδιάρθρωση του παγκόσμιου χρέους προσεχώς.
Ποιός χρωστάει σε ποιον...
Το χρέος είναι ένα κουβάρι και αυτό κάνει εύκολα αποδεκτές διάφορες θεωρίες συνωμοσίας, πως το χρέος είναι εικονικό με λεφτά που τυπώνουν κάποιοι και το δανείζουν σε άλλους για να τους εξουσιάζουν. Αυτά είναι ιστορίες για σενάρια κινηματογραφικών ταινιών δευτέρας διαλογής. Η βάση του χρέους είναι οι καταθέσεις ανθρώπων που εργάστηκαν σκληρά γι' αυτές.
Κατ΄ αρχάς χρωστάνε οι ελλειμματικές χώρες στις πλεονασματικές. Χρωστάνε τα ελλειμματικά νοικοκυριά στα νοικοκυριά που έχουν αποταμιεύσεις. Χρωστάνε τα ελλειμματικά κράτη σε όσους έχουν καταθέσεις και αγοράζουν απευθείας ομόλογα ή το κάνουν οι τράπεζες για να αξιοποιήσουν τις καταθέσεις του σε αυτές.
Χρωστάνε οι δυτικές χώρες στις αναπτυσσόμενες. Οι ΗΠΑ, το Ηνωμένο βασίλειο, η Ιαπωνία, είναι από τις χώρες που χρωστάνε. Η Κίνα, η Ρωσία, η Γερμανία είναι από τις χώρες που δανείζουν.
Αυτό το σχήμα, πιστωτές και δανειζόμενοι της υφηλίου, υπάρχει και εντός της ευρωζώνης, όπου υπάρχουν χώρες δανειστές και χώρες δανειζόμενες. Το γεγονός πως δεν υπάρχουν πολλά νομίσματα να εξισορροπούν αυτόματα τις ανισορροπίες αποτελεί ένα μέρος του προβλήματος. Αλλά, όπως συμβαίνει με όλα τα πράγματα ουδέν καλόν αμιγές κακού...
Το κλειδί της χρησιμότητας της ελληνικής αναδιάρθρωσης είναι πως αυτή αποτελεί μια μικρογραφία εντός ευρωζώνης αυτού που πρέπει να γίνει σε παγκόσμια κλίμακα.
Υπολογίζεται πως το 60% της ρευστότητας που κυκλοφορεί στις παγκόσμιες αγορές αφορά ασφαλιστικά ταμεία, κρατικά ή ιδιωτικά (ασφαλιστικές εταιρείες) και μικρούς ιδιώτες αποταμιευτές...
Τα υπόλοιπα αφορούν τους πλούσιους.
Με απλά λόγια, οι ίδιοι άνθρωποι που έχουν αγοράσει αυτοκίνητο ή σπίτι με τραπεζικό δάνειο, έχουν χρηματοδοτήσει το δάνειό τους ή ένα μέρος αυτού είτε με τις καταθέσεις τους, είτε με τις ασφαλιστικές τους εισφορές που διαχειρίζεται κάποιο ταμείο με τις υποδείξεις κάποιας τράπεζας ή επενδυτικού οίκου.
Η επανάσταση των διαχειριστών
Ο κομβικός ρόλος που παίζουν οι τράπεζες και οι οίκοι αξιολόγησης έγκειται στη δύναμη που έχουν αποκτήσει με το να κατευθύνουν τεράστια ποσά κατά το δοκούν, άλλοτε με ορθολογικό τρόπο και άλλοτε όχι...
Αυτό δεν είναι τυχαίο. Είναι συχνό το φαινόμενο οι διαχειριστές και οι διευθυντές να έχουν μεγαλύτερη εξουσία και οφέλη από τους ιδιοκτήτες. Αυτό συμβαίνει στον καπιταλισμό, αλλά συνέβαινε και στο σοβιετικό σοσιαλισμό, όπου λαϊκή εξουσία μεν, αλλά η γραφειοκρατία επειδή την διαχειρίζεται έχει τον πρώτο και τελευταίο λόγο και στις αποφάσεις και τα οφέλη. Ο James Burnham έχει αναλύσει διεξοδικά αυτό ο φαινόμενο στα βιβλία του «Η επανάσταση των διευθυντών», αλλά και το «Οι μακιαβελιστές»...
Η σημερινή αριστερά έχει απλοϊκά σχήματα στο μυαλό της για το πώς λειτουργεί ο κόσμος, επειδή τον διαβάζει με αλφαβητάρια που γράφτηκαν πριν 200 χρόνια. Μια στάση πληρωμών και αναδιάρθρωση χρέους είναι πιο περίπλοκη από σχήματα του τύπου οι «καλοί» δεν πληρώνουν τους «κακούς» και μετά όλοι συνεχίζουν να ζουν ευτυχισμένοι σε καθεστώς ευημερίας.
Μια νέα παγκόσμια «Σεισάχθεια» θα πρέπει να συμβεί για να διορθωθεί η ανισορροπία που απειλεί το οικονομικό σύστημα με κατάρρευση. Μια κατάρρευση του οικονομικού συστήματος θα έχει αρνητικές συνέπειες σε όλους, καθώς θα βυθίσει σε ύφεση και πείνα τεράστιο μέρος του πληθυσμού.
Κάποιοι ονειρεύονται παραδεισένιες κοινότητες με αυτάρκεια. Η επάρκεια τροφίμων όμως προϋποθέτει μηχανολογικό εξοπλισμό, φυτοφάρμακα που ανανεώνονται κάθε χρόνο, λιπάσματα εξειδικευμένα κλπ. Αυτά δεν παράγονται από ρομαντικούς εναλλακτικούς αλλά από επαγγελματίες που κυνηγάνε το κέρδος, ίσως και υπέρ του δέοντος της ανθρώπινης ισορροπίας.
Αρκεί μόνο για να καταλάβει κάποιος, πως ένας μικρός κυκλοφορητής υγρού, σαν αυτούς που βάζουμε στα καλοριφέρ και τους ηλιακούς, αξίας 50 ευρώ προϋποθέτει την ύπαρξη ενός τεράστιου βιομηχανικού συγκροτήματος, με χιλιάδες εργαζόμενους, εκατοντάδες ερευνητές και στελέχη και υποστήριξη από εκτεταμένο και ανεπτυγμένο τραπεζικό σύστημα και αυταρχική δομή.
Μια «Σεισάχθεια» λοιπόν είναι λύση, αλλά για να συμβεί θα πρέπει όλοι να χάσουν από κάτι και να διαπραγματευτούν πόσο ακριβώς και πως. Αυτό συμβαίνει τώρα με την αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους. Αν χάσει κάποιος περισσότερο απ' όσο μπορεί να ανεχτεί το εγχείρημα θα κινδυνέψει να τιναχτεί στον «αέρα» με ανυπολόγιστες συνέπειες για όλους...
Αυτό που λαμβάνει χώρα την τελευταία εβδομάδα και ολοκληρώνεται σήμερα είναι η μεγαλύτερη αναδιάρθρωση χρέους στην οικονομική ιστορία της ανθρωπότητας.
Μια χώρα, η Ελλάδα, αναδιαρθρώνει χρέος ίσο περίπου με την αξία του ΑΕΠ της.
Για όσους έχουν μια συνολική εικόνα σε πλανητικό επίπεδο, η αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους μοιάζει να αποτελεί μια πρόβα τζενεράλε για την αναδιάρθρωση του παγκόσμιου χρέους που φτάνει περίπου τα 38 τρισ. δολάρια όταν το παγκόσμιο ΑΕΠ υπολογίζεται σε 60 τρισ. δολάρια.
Χρόνια τώρα οι Κασσάνδρες περιμένουν το τέλος του κόσμου ή έστω του καπιταλισμού, καθώς το χρέος της Δύσης έχει δημιουργήσει μια τεράστια ανισορροπία η οποία απειλεί να ανατρέψει την ευημερία των τελευταίων δεκαετιών.
Το ελληνικό χρέος...
Όποιος έχει 100 ευρώ ελληνικού χρέους καλείται να διαγράψει το 53,5% αυτού. Για τα υπόλοιπα θα λάβει ένα μέρος σε μετρητά και ένα μέρος σε νέα ομόλογα εγγυημένα από EFSF τριακονταετούς διάρκειας...
Για να συμβεί αυτό, χωρίς να καταρρεύσει η χώρα, οι εταίροι την δανείζουν να πληρώσει τα μετρητά, που είναι το τυράκι να συμμετάσχουν οι ιδιώτες και να ανακεφαλαιώσει τις τράπεζες για να μην κλείσουν και καταρρεύσει το σύστημα...
Αυτή σε γενικές γραμμές είναι η φόρμα αναδιάρθρωσης του κρατικού χρέους 200 δισ. ευρώ, του μεγαλύτερου που αναδιαρθρώθηκε ποτέ...
Οι εμπειρίες που θα προκύψουν από την εφαρμογή της αναδιάρθρωσης του ελληνικού είναι προφανές πως θα χρησιμέψουν για την αναδιάρθρωση του παγκόσμιου χρέους προσεχώς.
Ποιός χρωστάει σε ποιον...
Το χρέος είναι ένα κουβάρι και αυτό κάνει εύκολα αποδεκτές διάφορες θεωρίες συνωμοσίας, πως το χρέος είναι εικονικό με λεφτά που τυπώνουν κάποιοι και το δανείζουν σε άλλους για να τους εξουσιάζουν. Αυτά είναι ιστορίες για σενάρια κινηματογραφικών ταινιών δευτέρας διαλογής. Η βάση του χρέους είναι οι καταθέσεις ανθρώπων που εργάστηκαν σκληρά γι' αυτές.
Κατ΄ αρχάς χρωστάνε οι ελλειμματικές χώρες στις πλεονασματικές. Χρωστάνε τα ελλειμματικά νοικοκυριά στα νοικοκυριά που έχουν αποταμιεύσεις. Χρωστάνε τα ελλειμματικά κράτη σε όσους έχουν καταθέσεις και αγοράζουν απευθείας ομόλογα ή το κάνουν οι τράπεζες για να αξιοποιήσουν τις καταθέσεις του σε αυτές.
Χρωστάνε οι δυτικές χώρες στις αναπτυσσόμενες. Οι ΗΠΑ, το Ηνωμένο βασίλειο, η Ιαπωνία, είναι από τις χώρες που χρωστάνε. Η Κίνα, η Ρωσία, η Γερμανία είναι από τις χώρες που δανείζουν.
Αυτό το σχήμα, πιστωτές και δανειζόμενοι της υφηλίου, υπάρχει και εντός της ευρωζώνης, όπου υπάρχουν χώρες δανειστές και χώρες δανειζόμενες. Το γεγονός πως δεν υπάρχουν πολλά νομίσματα να εξισορροπούν αυτόματα τις ανισορροπίες αποτελεί ένα μέρος του προβλήματος. Αλλά, όπως συμβαίνει με όλα τα πράγματα ουδέν καλόν αμιγές κακού...
Το κλειδί της χρησιμότητας της ελληνικής αναδιάρθρωσης είναι πως αυτή αποτελεί μια μικρογραφία εντός ευρωζώνης αυτού που πρέπει να γίνει σε παγκόσμια κλίμακα.
Υπολογίζεται πως το 60% της ρευστότητας που κυκλοφορεί στις παγκόσμιες αγορές αφορά ασφαλιστικά ταμεία, κρατικά ή ιδιωτικά (ασφαλιστικές εταιρείες) και μικρούς ιδιώτες αποταμιευτές...
Τα υπόλοιπα αφορούν τους πλούσιους.
Με απλά λόγια, οι ίδιοι άνθρωποι που έχουν αγοράσει αυτοκίνητο ή σπίτι με τραπεζικό δάνειο, έχουν χρηματοδοτήσει το δάνειό τους ή ένα μέρος αυτού είτε με τις καταθέσεις τους, είτε με τις ασφαλιστικές τους εισφορές που διαχειρίζεται κάποιο ταμείο με τις υποδείξεις κάποιας τράπεζας ή επενδυτικού οίκου.
Η επανάσταση των διαχειριστών
Ο κομβικός ρόλος που παίζουν οι τράπεζες και οι οίκοι αξιολόγησης έγκειται στη δύναμη που έχουν αποκτήσει με το να κατευθύνουν τεράστια ποσά κατά το δοκούν, άλλοτε με ορθολογικό τρόπο και άλλοτε όχι...
Αυτό δεν είναι τυχαίο. Είναι συχνό το φαινόμενο οι διαχειριστές και οι διευθυντές να έχουν μεγαλύτερη εξουσία και οφέλη από τους ιδιοκτήτες. Αυτό συμβαίνει στον καπιταλισμό, αλλά συνέβαινε και στο σοβιετικό σοσιαλισμό, όπου λαϊκή εξουσία μεν, αλλά η γραφειοκρατία επειδή την διαχειρίζεται έχει τον πρώτο και τελευταίο λόγο και στις αποφάσεις και τα οφέλη. Ο James Burnham έχει αναλύσει διεξοδικά αυτό ο φαινόμενο στα βιβλία του «Η επανάσταση των διευθυντών», αλλά και το «Οι μακιαβελιστές»...
Η σημερινή αριστερά έχει απλοϊκά σχήματα στο μυαλό της για το πώς λειτουργεί ο κόσμος, επειδή τον διαβάζει με αλφαβητάρια που γράφτηκαν πριν 200 χρόνια. Μια στάση πληρωμών και αναδιάρθρωση χρέους είναι πιο περίπλοκη από σχήματα του τύπου οι «καλοί» δεν πληρώνουν τους «κακούς» και μετά όλοι συνεχίζουν να ζουν ευτυχισμένοι σε καθεστώς ευημερίας.
Μια νέα παγκόσμια «Σεισάχθεια» θα πρέπει να συμβεί για να διορθωθεί η ανισορροπία που απειλεί το οικονομικό σύστημα με κατάρρευση. Μια κατάρρευση του οικονομικού συστήματος θα έχει αρνητικές συνέπειες σε όλους, καθώς θα βυθίσει σε ύφεση και πείνα τεράστιο μέρος του πληθυσμού.
Κάποιοι ονειρεύονται παραδεισένιες κοινότητες με αυτάρκεια. Η επάρκεια τροφίμων όμως προϋποθέτει μηχανολογικό εξοπλισμό, φυτοφάρμακα που ανανεώνονται κάθε χρόνο, λιπάσματα εξειδικευμένα κλπ. Αυτά δεν παράγονται από ρομαντικούς εναλλακτικούς αλλά από επαγγελματίες που κυνηγάνε το κέρδος, ίσως και υπέρ του δέοντος της ανθρώπινης ισορροπίας.
Αρκεί μόνο για να καταλάβει κάποιος, πως ένας μικρός κυκλοφορητής υγρού, σαν αυτούς που βάζουμε στα καλοριφέρ και τους ηλιακούς, αξίας 50 ευρώ προϋποθέτει την ύπαρξη ενός τεράστιου βιομηχανικού συγκροτήματος, με χιλιάδες εργαζόμενους, εκατοντάδες ερευνητές και στελέχη και υποστήριξη από εκτεταμένο και ανεπτυγμένο τραπεζικό σύστημα και αυταρχική δομή.
Μια «Σεισάχθεια» λοιπόν είναι λύση, αλλά για να συμβεί θα πρέπει όλοι να χάσουν από κάτι και να διαπραγματευτούν πόσο ακριβώς και πως. Αυτό συμβαίνει τώρα με την αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους. Αν χάσει κάποιος περισσότερο απ' όσο μπορεί να ανεχτεί το εγχείρημα θα κινδυνέψει να τιναχτεί στον «αέρα» με ανυπολόγιστες συνέπειες για όλους...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου