ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΥΝ ΟΛΟΥΣ ΤΟΥΣ ΑΓΡΟΤΕΣ

 

ΠΡΟΤΑΣΗ ΣΥΣΤΑΣΗΣ ΑΜΚΕ - ΣΥΝΕΡΓΕΙΑ ΠΟΛΙΤΩΝ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΠΕΡΙΟΧΩΝ- ΑΝΕΥ ΜΗΝΙΑΙΩΝ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ

Στην εν λόγω αστική μη κερδοσκοπική εταιρεία, θα αποφασίζεται από κοινού συλλογική δράση, θα υπολογίζεται το κόστος και θα συνεισφέρει ο καθε ενας (προκειμένου να συμπληρωθεί το χαμηλότερο κόστος) ό,τι μπορεί. ΜΕ ΠΛΗΡΗ ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ. 

ΑΜΚΕ ΣΥΝΕΡΓΕΙΑ για την ανάπτυξη τη διασφάλιση της κοινωνικής και βιώσιμης ευημερίας  της κοινωνίας των πολιτών στις αγροτικες περιοχές.

Στον απόηχο της οικονομικής κρίσης του 2007, οι κυβερνήσεις χρησιμοποίησαν τη δύναμη του δημόσιου χρήματος για τη διάσωση των τραπεζών και άλλων μεγάλων επιχειρήσεων, αντί να την αξιοποιήσουν για να καλύψουν τις ανάγκες των πολιτών. Η ιδιωτικοποίηση των χρημάτων των κυβερνήσεων και όχι το χρήμα αυτό καθεαυτό, διαιωνίζει τον ολέθριο κύκλο του χρέους και της μεγέθυνσης. Παρά την αντίθετη ρητορεία, τα κράτη και μπορούν και «τυπώνουν χρήματα». Οι κεντρικές τους τράπεζες εκδίδουν χρήμα χωρίς χρέωση για τις ανάγκες των δραστηριοτήτων δημιουργίας χρήματος του τραπεζικού κλάδου  συμμετέχοντας σε κερδοσκοπικές χρηματοπιστωτικές δραστηριότητες.   

Σε ένα παγκόσμιο χρηματοδοτικό σύστημα που βασίζεται στα χρέη, οφείλουμε να ρωτήσουμε από πού προέρχονται τα χρήματα. Το μεγαλύτερο ποσοστό των νέων χρημάτων εκδίδεται από εμπορικές τράπεζες υπό μορφή ιδιωτικών δανείων με συχνά υψηλό επιτόκιο, πράγμα που διαιωνίζει τον κύκλο της απερίσκεπτης οικονομικής μεγέθυνσης. 

 

Αυτός ο τύπος χρημάτων μπορεί να γίνει καλύτερα κατανοητός με τον όρο χρηματοδότηση, καθώς βασίζεται πάντα στη δημιουργία χρέους και τη χρέωση προσώπων και ολόκληρων πληθυσμών. Ακόμα και το ΔΝΤ και η Τράπεζα της Αγγλίας αναγνωρίζουν πλέον ότι αυτός είναι ο τρόπος με τον οποίο δημιουργούνται τα χρήματα. Το ότι το μεγαλύτερο μέρος των χρημάτων μας βασίζεται σε χρέη δεν αποτελεί δεδομένο, αλλά μια πολιτική κατάσταση.

 

Μετά την οικονομική κρίση, οι μεγάλες τράπεζες διασώθηκαν και η ευθύνη αποδόθηκε εσφαλμένα στις δημόσιες δαπάνες. Αυτό λειτούργησε ως δικαιολογία για την επιβολή ολοένα και πιο αυστηρών μέτρων λιτότητας και ενίσχυσε σε μεγάλο βαθμό την άποψη ότι ο δημόσιος τομέας πρέπει να στηρίζεται στην ιδιωτική χρηματοδότηση προκειμένου να αντιμετωπίσει αυτές τις παράπλευρες επιπτώσεις. Περισσότερα από 10 χρόνια μετά, γνωρίζουμε πλέον ότι η ιδιωτική χρηματοδότηση όχι μόνο έχει αποτύχει να αντιμετωπίσει τα προβλήματα αυτά, αλλά τα έχει εντείνει. Η κοινωνία των πολιτών πρέπει να ενώσει τις δυνάμεις της υπέρ της εφαρμογής συστημικών λύσεων και διασφάλισει των περιουσιών με κάθε νόμιμο τρόπο και απαίτηση ΣΥΛΛΟΓΙΚΑ απόδοση δίκαιης λύσης, προτού σκάσει η επόμενη οικονομική «φούσκα», που λόγω κοβιντ είναι προ των πυλών.

Η ιδιωτική χρηματοδότηση σε "επιλεγμένους" διευκολύνει τη μεταφορά πλούτου από το δημόσιο στον ιδιωτικό τομέα της πλούσιας ελίτ.

Οι κυβερνήσεις εξακολουθούν να έχουν την εξουσία να δαπανούν χρήματα παρά να τα δανείζουν. Έχοντας χάσει τον έλεγχο της τραπεζικής πιστωτικής πολιτικής το 2015 δημιουργήθηκε άλλη μία εξουσία, αυτή των τραπεζών και της αυταρχικής είσπραξης αληθινής αξίας από ¨χορήγηση¨λογιστικού χρήματος με σκοπό την συγκέντρωση πλούτου και την ερήμωση του παραγωγικου και κοινωνικού ιστού της αγροτικής περιφέρειας. 

Η παγκόσμια οικονομική κρίση του 2008 έδειξε ότι οι τράπεζες διασώθηκαν εις βάρος του δημόσιου τομέα και οι οικονομικές απώλειες χρεώθηκαν στην κοινωνία μέσω μέτρων λιτότητας που επιβάρυναν τους απλούς πολίτες. Δεδομένου ότι τελικά ο λαός αναλαμβάνει την ευθύνη, τα παραπάνω καταδεικνύουν ότι ακόμα και τα χρήματα που βασίζονται σε πιστώσεις ή χρέη και εκδίδονται από τις εμπορικές τράπεζες θα πρέπει να θεωρούνται δημόσιο αγαθό και συνεπώς να βρίσκονται υπό τον έλεγχο των πολιτών και να υπόκεινται σε δημοκρατικό έλεγχο. 

 

ΒΑΣΙΚΗ ΔΡΑΣΗ 

 

ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ, ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ ΚΑΙ ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΠΟΥ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙ ΚΑΙ ΟΧΙ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΩΤΗΡΙΑΣ ΜΕ ΕΝΑ ΔΙΚΟΓΡΑΦΟ. 

ΣΥΝΕΧΗΣ ΑΜΥΝΑ ΚΑΙ ΔΙΕΚΔΙΚΗΣΗ ΤΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ ΠΑΝΤΑ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΣΥΛΛΟΓΙΚΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ. 

ΟΧΙ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ, ΕΝΣΤΑΣΕΙΣ, ΑΓΩΓΕΣ, ΠΡΟΣ ΧΑΡΙΝ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ ΕΝΤΥΠΩΣΕΩΝ.

 

ΔΡΑΣΕΙΣ.   Λογαριασμός ΔΕΗ με ενσωματωμένες και αδιαφανείς επιβαρύνσεις στο ευρύ κοινό ΥΠΈΡ ΤΡΊΤΩΝ και όχι στους υπαίτιους, όπως π.χ της ρύπανσης, με στόχο το μετριασμό της κλιματικής αλλαγής και τους λεγόμενους ρύπους.

 

ΔΡΑΣΕΙΣ σε βάθος χρόνου. Το όραμά μας για το μετασχηματισμό του χρήματος και της χρηματοδότησης βασίζεται σε δύο πυλώνες. 

- Ο πρώτος πυλώνας είναι μια πολιτική χρηματοδότησης για το 99% που προβλέπει τη χρήση δημόσιας και υποκείμενης σε δημοκρατικό έλεγχο χρηματοδότησης με σκοπό την επένδυση στην ύδρευση, στην υγειονομική περίθαλψη και στην εκπαίδευση, καθώς και σε οικολογικές βιομηχανίες, πρόσβαση των κατοίκων της περιφέρειας στην αληθινή ενημέρωση των καθημερινών προβλημάτων και όχι στη συνωμοσιολογική λογική δημιουργίας εντυπώσεων και σκέψεων πέρα απο τα πραγματικά θέματα. 

 

- Δεύτερο πυλώνα συνιστά  μια πολιτική δημόσιου χρήματος στην οποία οι κυβερνήσεις δεν δανείζονται από ιδιωτικές τράπεζες, αλλά αξιοποιούν τη δημοκρατική εξουσία τους για τη δαπάνη των χρημάτων απευθείας στην πραγματική οικονομία και την ανάκτηση των επιπρόσθετων κρατικών δαπανών, γνωστών και με τον όρο «δημοσιονομικό έλλειμμα», μέσω προοδευτικής φορολογίας. Σε συνδυασμό με τη διαμόρφωση διεθνούς φορολογικής δικαιοσύνης, κάτι τέτοιο θα μπορούσε να απελευθερώσει με τρόπο αποτελεσματικό την κοινωνία από τα δεσμά των χρεών και της χρηματιστικοποίησης.

Σε αυτό το πλαίσιο, είναι ένα ιδιαίτερα σημαντικό το έργο που επιτελεί εδώ και δεκαετίες το διεθνές Δίκτυο Φορολογικής Δικαιοσύνης (Tax Justice Network), 

 

ΔΡΑΣΕΙΣ  Η ισχυρή κινητήρια δύναμη της κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας. Με αυτή τη στρατηγική, επιτυγχάνεται η κυκλοφορία, ανάπτυξη και διαφύλαξη του πλούτου στις κοινότητες. 

 

ΔΡΑΣΕΙΣ   η δημόσια ιδιοκτησία δεν αποτελεί εγγύηση για τη δημοκρατία.  Ο κυβερνητικός έλεγχος εκ των άνω προς τα κάτω απεδείχθει προβληματικός, καθώς τα κράτη μπορούν να λειτουργήσουν ενίοτε και πολύ αντιδημοκρατικά ή ακόμα και απολύτως αυταρχικά.

   Στην Ισπανία, προοδευτικοί δήμοι, όπως η Μαδρίτη, η Παμπλόνα και η Σαραγόσα, στηρίζουν σταθερά την «κοινωνική και αλληλέγγυα οικονομία» με στόχο τον εκδημοκρατισμό της οικονομίας. Παράλληλα με τις δημόσιες συμβάσεις προμηθειών, αυτές οι πόλεις παρείχαν ευκαιρίες για συνεταιρισμούς και άλλες δημοκρατικές επιχειρήσεις που σχετίζονται με παραχώρηση γης, κτιριακών εγκαταστάσεων, δανείων με χαμηλό επιτόκιο και άλλων υπηρεσιών, έτσι ώστε η οικονομία να οδηγεί στην ευημερία της κοινωνίας και όχι το αντίστροφο. Μέσα σε μόλις τέσσερα χρόνια, η Βαρκελώνη κατόρθωσε να αναστήσει πλήρως τη δημόσια ιδιοκτησία ιδρύοντας δημοτικό οδοντιατρείο, πάροχο ενέργειας και γραφείο τελετών, αλλά και ξεκινώντας τις προετοιμασίες για ένα συμμετοχικό μοντέλο ύδρευσης που θα υλοποιηθεί μετά την απομάκρυνση της Agbar, θυγατρικής της γαλλικής πολυεθνικής Suez. 

Επίσης, η πόλη πειραματίζεται με την παροχή «βασικού εισοδήματος» σε εκατοντάδες πολίτες, μέρος του οποίου καταβάλλεται σε κοινωνικό νόμισμα που μπορεί να δαπανηθεί σε 85 τοπικές επιχειρήσεις. Ο πλούτος των κοινοτήτων πρέπει να αναπτυχθεί σε κάθε επίπεδο 

 

ΔΡΑΣΕΙΣ τα δάνεια των 4 συστημικών τραπεζών και οι υπέρογκες χρεώσεις ιδιαίτερα της πρώην ΑΤΕ νυν Πειραιώς καθώς και το αδιαφανές καθεστώς απαιτήσεων ανευ συγκεκριμένων αποδεικτικών εξέλιξης των δανείων (χρεώσεων-πιστώσεων) του εκκαθαριστή PQH, που  εκτός από τα ζητήματα της διατροφικής επάρκειας, συγκράτησης του πληθυσμού στην ύπαιθρο και στήριξης της πρωτογενούς παραγωγής, τίθενται και θέματα ιδιοκτησίας τα οποία έχουν εθνικό και γεωοικονομικό χαρακτήρα. Παρά το γεγονός ότι με μια σειρά νόμων, 2008/92, 2237/94, 2538/98 και 3259/2004 (γνωστός και ως νόμος για τα πανωτόκια), επιχειρήθηκε να ρυθμιστούν τα δάνεια αυτά, δεν κατέστη δυνατό. Μάλιστα, οι ρυθμίσεις των δανείων που πραγματοποιήθηκαν από τους δύο πρώτους νόμους κρίθηκε από τα Ευρωπαϊκά Δικαστήρια ότι αντίκεινται στους ευρωπαϊκούς κανονισμούς και ζητήθηκε η ανάκτηση ποσού 460 εκατ. ευρώ, που έπειτα από αλλεπάλληλες διαπραγματεύσεις με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή διαμορφώθηκε αρχές του 2018 στα 100 εκατ. ευρώ. Ομως και το ποσό αυτό είναι δύσκολο να εξυπηρετηθεί, γιατί η οικονομική κατάσταση των οφειλετών, αγροτών και συνεταιρισμών, δεν επιτρέπει όχι μόνο την υπηρέτηση αυτών των οφειλών, αλλά ακόμη και των τρεχουσών συναλλαγών.

Για τη συνολική αντιμετώπιση των «κόκκινων» δανείων, έγιναν κι άλλες δύο σημαντικές νομοθετικές παρεμβάσεις, η μία με την τροποποίηση του πτωχευτικού κώδικα με τον νόμο 4446/2016 και η άλλη με την ψήφιση του εξωδικαστικού συμβιβασμού. Ούτε αυτές οι ρυθμίσεις δεν κατάφεραν να αντιμετωπίσουν τα αγροτικά «κόκκινα» δάνεια, λόγω της ιδιαιτερότητάς τους, αλλά και εξαιτίας του πλαισίου λειτουργίας και του σκοπού της PQH. { Η διαδικασία αυτή είχε και ορισμένες παραδοξότητες, όπως δάνεια του ίδιου οφειλέτη να οδηγούνται άλλα στον εκκαθαριστή και άλλα στην Τράπεζα Πειραιώς. Τα ποσά αυτών των δανείων, με στοιχεία του 2017, ανέρχονται για τα φυσικά πρόσωπα (αγρότες) στο 1,9 δισ. ευρώ και για τους αγροτικούς συνεταιρισμούς στο 1,6 δισ., δηλαδή συνολικά στα 3,5 δισ. Αφορούν δε 700 συνεταιρισμούς, μεταξύ των οποίων και αρκετοί ενεργοί με παραγωγική παρουσία στην περιφέρειά τους, και 85.000 λογαριασμούς φυσικών προσώπων }.

 

 Είναι επίσης γνωστό ότι η PQH δεν μπορεί να εφαρμόσει το σύνολο των μέτρων που προβλέπονται στον κώδικα δεοντολογίας, αφού δεν μπορεί να ανταλλάξει ακίνητα με χρέος, να συμμετάσχει σε πλειστηριασμούς για την απόκτηση ακινήτων με σκοπό τη διαγραφή χρέους, να ανταλλάξει χρέος με μετοχικό κεφάλαιο, να προχωρήσει σε διαχωρισμό οφειλής, να διαγράψει κεφάλαιο και να περιορίσει την απαίτησή της στο ύψος των καλυμμάτων της.

Η κατάσταση που διαμορφώθηκε με το κλείσιμο της ΑΤΕ μαζί με τις τότε στρεβλώσεις πρέπει απαραίτητα να διορθωθεί, αφού κανένας νόμος και κανένας εξωδικαστικός μηχανισμός δεν θα μπορέσει να λύσει οριστικά το πρόβλημα. Οι εκκαθαριστές σε κάθε αδιέξοδη προσπάθεια ρύθμισης οφειλών των αγροτών ή των συνεταιρισμών θα επικαλούνται ως δικαιολογία την έλλειψη θεσμικού πλαισίου και το βραχύβιο της εκκαθάρισης.

Για να εξαλειφθούν αυτές οι αντιξοότητες κρίνονται αναγκαίες ορισμένες ρυθμίσεις, που πλέον πρέπει να αντιμετωπισθούν με ΝΟΜΙΚΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ, όπως τα επιτόκια εκτοκισμού μετά το 2012 να καθοριστούν, νομοθετικά ή με απόφαση της Τραπέζης της Ελλάδος, σε λογικά επίπεδα και σε κάθε περίπτωση οι εκτοκισμοί πάνω από 3,5% να διαγράφονται.  ΟΙ ΑΝΑΤΟΚΙΣΜΟΊ ΚΑΙ ΚΕΦΑΛΑΙΟΠΟΙΉΣΕΙΣ ΤΌΚΩΝ ΕΠΊ ΤΌΚΩΝ ΜΕ ΕΝΣΩΜΑΤΟΜΈΝΕΣ ΕΙΣΦΟΡΈΣ ΚΑΙ ΆΛΛΕΣ ΑΔΙΑΦΑΝΕΊΣ ΕΠΙΒΑΡΎΝΣΕΙΣ, κατι που αφορα ολες της τραπεζες. Είναι αναγκαίο για των χώρα και ΟΛΟΥΣ ΤΟΥΣ ΔΑΝΕΙΟΛΗΠΤΕΣ, όπως και γιά  τις συνεταιριστικές και τις ιδιωτικές επιχειρήσεις που έχουν οδηγηθεί σε άτακτη διακοπή της δραστηριότητάς τους.

Πάνω από όλα, όμως, είναι αναγκαίο να σταματήσει οποιαδήποτε κίνηση της PQH προς την κατεύθυνση παραχώρησης όλης της περιουσίας και των εγκαταστάσεων του αγροτικού χώρου που συνδέονται με αυτά τα δάνεια σε εταιρείες διαχείρισης και αγοράς χαρτοφυλακίων μη εξυπηρετούμενων δανείων, που όχι μόνο δεν προσφέρει ουσιαστικό όφελος στα δημόσια έσοδα, αλλά και στερεί από την αγροτική δραστηριότητα υποδομές που έχει ανάγκη και μάλιστα σε μια στιγμή που μπορεί να αναλάβει σημαντικό βάρος στην παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας.  Εξάλλου, έχει ήδη συσταθεί στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης ο οργανισμός εκείνος, ο ΟΔΙΑΓΕ, που μπορεί να διαχειριστεί όλη αυτή την περιουσία με αγροτικό πρόσημο.

ΔΡΑΣΕΙΣ τιμή διάθεσης προιόντος, ΦΠΑ αγροτών, κόστος ΔΕΗ, πετρελαίου, δομές υγείας, παρεμβάσεις στη διαχείριση πλούτου από τους τοπικούς Δήμους και Κοινότητες. 

         

ΣΥΝΟΠΤΙΚΑ

Εφαρμογή αναγεννητικών, δίκαιων και δημοκρατικών δράσεων διαμορφωμένες βάσει της συλλογικής ισχύος για το ΑΛΗΘΙΝΟ ΚΑΙ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΟ ΔΗΜΟΣΙΟ ΣΥΜΦΕΡΟΝ. 

 

Β.Γ.

ΣΥΝΟΠΤΙΚΑ ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ (ΑΤΕ)

 

Βέβαιον είναι ότι οι πολιτικοί ηγέτες που είχαν την εξουσία κατά την κρίσιμη περίοδο του 2012, πρόδωσαν την Αγροτική Τράπεζα, αθετώντας τις υποσχέσεις τους. Ο Αντώνης Σαμαράς, πρωθυπουργός όταν εφαρμόσθηκε το σχέδιο διάσπασης της ΑΤΕ και μεταβίβασης των υγιών δραστηριοτήτων της στην Τράπεζα Πειραιώς, υποσχόταν στις 14 Ιουνίου του 2012 ότι η ΑΤΕ δεν θα έκλεινε:

Για μας η Αγροτική Τράπεζα είναι ένας δημόσιος τραπεζικός πυλώνας που δεν πρέπει να κλείσει… Γιατί μέσα της έχει εγγυήσεις αγροτικής γης, που βρίσκονται υπό τον έλεγχό της, και δεν πρέπει να μείνει χωρίς χρηματοδότηση (….).  Υπάρχουν περίπου 7 δισ ευρώ που υπολογίζουμε ότι θα περισσέψουν από την ανακεφαλαίωση των τραπεζών και θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την Αγροτική.

Απατηλές υποσχέσεις και αθέτηση δεσμεύσεων

Η κυβέρνηση Σαμαρά που σχηματίσθηκε μετά τη δεύτερη εκλογική αναμέτρηση του 2012 με τη σύμπραξη της ΝΔ, του ΠΑΣΟΚ και της ΔΗΜΑΡ, δεσμεύθηκε επίσης ότι η Αγροτική δεν θα έκλεινε. Στη συμφωνία των ηγετών των τριών κομμάτων, Σαμαρά, Βενιζέλου και Κουβέλη, αποτυπώθηκε σχετική προγραμματική δέσμευση, μία από τις βασικές δεσμεύσεις ενόψει της επαναδιαπραγμάτευσης του μνημονίου που σχεδιαζόταν: «Αγροτική Τράπεζα: Επανακεφαλαιοποίηση και εξυγίανσή της. Διαφύλαξη του χαρτοφυλακίου υποθηκών αγροτικής γης».

Η απατηλή, όπως αποδείχθηκε, υπόσχεση ανακεφαλαιοποίησης της Αγροτικής, ώστε να καλύπτονταν οι ζημιές που θα δημιουργούσε η συμμετοχή της τράπεζας στο PSI, είχε δοθεί ήδη από το 2011 και από την προηγούμενη κυβέρνηση στη διοίκηση της ΑΤΕ.

Αρχικά, ο τότε διοικητής Θ. Πανταλάκης, είχε δηλώσει (στο πρακτορείο Bloomberg) ότι η τράπεζα δεν θα συμμετείχε στο PSI. Η απόφαση αυτή άλλαξε, επειδή το υπουργείο Οικονομικών με υπουργό τότε τον Ευ. Βενιζέλο άσκησε έντονη πίεση στη διοίκηση, αναλαμβάνοντας δέσμευση ότι οι ζημιές του PSI θα καλύπτονταν με ανακεφαλαιοποίηση από το ΤΧΣ, όπως έγινε για τις άλλες μεγάλες τράπεζες.

Ολες αυτές οι δεσμεύσεις αθετήθηκαν. Μόνον ο ιστορικός του μέλλοντος θα είναι σε θέση να κρίνει αν ήταν ειλικρινείς δεσμεύσεις που αθετήθηκαν λόγω των πιέσεων της συγκυρίας, ή είχε αρχίσει να γράφεται πολύ νωρίς ένα χρονικό προαναγγελθέντος θανάτου της τράπεζας που ιδρύθηκε το 1929 για να χρηματοδοτήσει την ανάπτυξη του πρωτογενούς τομέα και χωρίς την οποία η ελληνική γεωργία δεν θα είχε καταφέρει να σημειώσει τη μεγάλη πρόοδο και ανάπτυξη των επόμενων δεκαετιών.

Το βάρος του PSI και η διπλή ζημιά

Ένα είναι βέβαιον : Οταν η κυβέρνηση Σαμαρά αναλάμβανε την τύχη της χώρας, η τύχη της Αγροτικής είχε προ πολλού κριθεί. Από τον Φεβρουάριο του 2012, επιστολή του τότε υπουργού Οικονομικών Ευ. Βενιζέλου προς το διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος, Γ. Προβόπουλο, αποσαφήνιζε με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο την πρόθεση του Δημοσίου να μην προχωρήσει σε ανακεφαλαιοποίηση της Αγροτικής.

Αυτό ίσως είναι το παράδοξο των τελευταίων ημερών της ιστορίας της Αγροτικής: Το κράτος αποφάσισε να μην την σώσει, ενώ διέσωσε ιδιωτικές τράπεζες με μικρότερη σημασία για την οικονομία, παρότι η Αγροτική θυσιάσθηκε για να σωθεί το κράτος από μια αποτυχημένη προσπάθεια αναδιάρθρωσης του χρέους, που θα είχε βαρύτατες συνέπειες για τη χώρα:

Το πρόγραμμα αναδιάρθρωσης («κούρεμα») του ελληνικού χρέους ήταν μια εθελοντική διαδικασία ανταλλαγής ομολόγων, η οποία θα γινόταν υποχρεωτική για όλους τους πιστωτές μόνο εάν συμμετείχαν στην ανταλλαγή οι κάτοχοι τουλάχιστον 90% του χρέους.

Όταν το υπουργείο Οικονομικών πίεσε τη διοίκηση της Αγροτικής να συμμετάσχει στο PSI, όπως και τελικά έγινε, η συμμετοχή της είχε καθοριστική σημασία για να επιτευχθεί ο στόχος του 90% και να μην απομείνουν ομολογιούχοι που θα αρνούνταν τη συμμετοχή τους και θα απαιτούσαν να πληρωθούν στο ακέραιο, για να μη σύρουν τη χώρα σε δικαστήρια, όπως έχει συμβεί στην περίπτωση της Αργεντινής.

Η Αγροτική όχι μόνο συμμετείχε με τα ομόλογα του χαρτοφυλακίου της αξίας 4 δισ. ευρώ, όπως συνέβη με όλες τις άλλες τράπεζες, αλλά φορτώθηκε και πρόσθετη ζημιά: Υποχρεώθηκε από το Δημόσιο - τον μεγαλομέτοχό/ιδιοκτήτη της - να μετατρέψει σε ομόλογα και όλα τα υπόλοιπα δανείων που είχε χορηγήσει σε κρατικούς οργανισμούς. Κι αυτά τα ομόλογα «κουρεύθηκαν» με το PSI. Έτσι, η συνολική ζημιά της ΑΤΕ ξεπέρασε, μαζί με τις προβλέψεις που είχαν αρχικά σχηματισθεί από τη διοίκηση, τα 5 δισ. ευρώ.

 Αβάσιμοι ισχυρισμοί, ψευδής εικόνα

Για να δικαιολογήσουν την απόφαση διάλυσης της Αγροτικής, ο τότε ΥΠΟΙΚ Ευ. Βενιζέλος και ο τότε Διοικητής της ΤτΕ Γ. Προβόπουλος ισχυρίστηκαν ότι η τράπεζα ήταν προβληματική και θα κατέρρεε ακόμη και αν δεν υπήρχαν οι ζημιές του PSI. Ο ισχυρισμός αυτός δεν αντέχει σε σοβαρή κριτική:

Τα στοιχεία αποδεικνύουν ότι τα προβλήματα βιωσιμότητας δημιουργήθηκαν αποκλειστικά και μόνο από το PSI.

Σύμφωνα με ειδική έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος (Δεκέμβριος 2012), η ΑΤΕ έχασε 4,329 δισ. ευρώ από το PSI, ποσό που αντιστοιχούσε σε πολύ υψηλό ποσοστό του ενεργητικού, 17,1%. Με την προσθήκη και των προβλέψεων 836 εκατ. ευρώ που είχε σχηματίσει η διοίκηση ενόψει του PSI, η συνολική απώλεια για την τράπεζα έφθασε τα 5,165 δισ. ευρώ.

Εάν δεν υπήρχε το PSI, οι ανάγκες της Αγροτικής Τράπεζας για πρόσθετα κεφάλαια θα ήταν, με βάση τους υπολογισμούς του 2012, μόνο 1,427 δισ. ευρώ, ενώ το PSI τις εκτόξευσε στα 4,92 δισ. ευρώ. Στην περίπτωση της Τράπεζας Πειραιώς, που κρίθηκε σκόπιμο να διασωθεί με κρατικά κεφάλαια, οι κεφαλαιακές ανάγκες χωρίς το PSI θα ήταν πολύ υψηλές, οι μεγαλύτερες στο τραπεζικό σύστημα, φθάνοντας τα 2,429 δισ. ευρώ. Με την προσθήκη και του PSI στον υπολογισμό, ανήλθαν σε 7,335 δισ. ευρώ.

Η ποιότητα χαρτοφυλακίου και οι πιθανές ζημίες

Έωλοι, επίσης, είναι οι ισχυρισμοί ότι η Αγροτική είχε τόσο «σάπιο» χαρτοφυλάκιο, ώστε ήταν αναπότρεπτη η κατάρρευσή της.

Από τα στοιχεία της ίδιας έκθεσης της Τράπεζας της Ελλάδος σχετικά με την ανακεφαλαιοποίηση και την αναδιάρθρωση του τραπεζικού τομέα, που δημοσιεύθηκε τον Δεκέμβριο του 2012, γίνεται σαφές ότι ο χαρτοφυλάκιο δανείων δεν ήταν πρόβλημα που καθιστούσε μη βιώσιμη την ΑΤΕ. Οι εκτιμώμενες ζημιές της από το χαρτοφυλάκιο δανείων ήταν χαμηλότερες από το μέσο όρο του τραπεζικού συστήματος.

Ίσως γι’ αυτό η BlackRock, που διενήργησε διαγνωστικό έλεγχο στα χαρτοφυλάκια δανείων των ελληνικών τραπεζών, φέρεται να διαπίστωσε ότι η Αγροτική βρισκόταν σε καλύτερη κατάσταση από τις περισσότερες τράπεζες (δυστυχώς, το πόρισμα αυτού του ελέγχου κρατιέται μυστικό μέχρι σήμερα).

Ειδικότερα, οι πιθανές ζημιές της από χορηγήσεις στην Ελλάδα εκτιμήθηκαν στο δυσμενές σενάριο σε 3,03 δισ. ευρώ, δηλαδή 20,7% επί συνολικού χαρτοφυλακίου δανείων 14,639 δισ. ευρώ, Το αντίστοιχο ποσοστό για την Τράπεζα Πειραιώς ήταν σχεδόν εξίσου υψηλό (18,4%), ενώ υπήρχαν συστημικές τράπεζες με υψηλότερα ποσοστά: Η Eurobank με 21,6% και η Alpha Bank με 24,5%.

Οσον αφορά τις χορηγήσεις δανείων στο εξωτερικό, η ΑΤΕ είχε σαφώς μικρότερο κίνδυνο να υποστεί απώλειες, αφού είχε και πολύ χαμηλότερη έκθεση από άλλες τράπεζες. Το χαρτοφυλάκιο των δανείων ήταν μόλις 632 εκατ. ευρώ και η εκτιμώμενη απώλεια στο δυσμενές σενάριο ήταν 103 εκατ. ευρώ (16,3% του χαρτοφυλακίου). Το αντίστοιχο χαρτοφυλάκιο της Τρ. Πειραιώς ανερχόταν στα 10,106 δισ. ευρώ και υπολογιζόταν ότι στο δυσμενές σενάριο κινδύνευε να χάσει 1,624 δισ. ευρώ.

Ηθελημένη επιδείνωση

Άλλωστε, η ίδια η Τράπεζα της Ελλάδος, όταν διενεργήθηκε το stress test του 2011, αναγνώριζε ότι η Αγροτική ήταν μια βιώσιμη τράπεζα, εφόσον εφαρμοζόταν το σχέδιο εξυγίανσης και κεφαλαιακής ενίσχυσης, που είχε σχεδιάσει με την έγκριση της ΤτΕ η διοίκηση Πανταλάκη.

Η Αγροτική πρέπει να σημειωθεί ότι μπήκε στους ελέγχους αφού προηγουμένως η διοίκηση Πανταλάκη είχε σχηματίσει τεράστιες προβλέψεις πιστωτικού κινδύνου: 825,3 εκατ. ευρώ το 2009 και 604 εκατ. ευρώ το 2010.

Αυτές οι προβλέψεις είναι αμφίβολο αν ήταν απαραίτητες. Το μόνο βέβαιο είναι ότι μείωσαν την καθαρή θέση της τράπεζας το 2010 στα 699 εκατ. ευρώ και το συνολικό δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας στο 7,3%, χαμηλότερα δηλαδή από το ελάχιστο όριο του 8%.

Επιπρόσθετα, ενώ κρίθηκε απαραίτητο να γίνουν δύο αυξήσεις κεφαλαίου μέσα στο 2011, η τράπεζα επέστρεψε στο Δημόσιο 675 εκατ. ευρώ, που είχε λάβει μέσω έκδοσης προνομιούχων μετοχών.

Όταν παρουσιάσθηκαν τα αποτελέσματα του stress test του 2011, η ΤτΕ ανακοίνωσε πως η Αγροτική, ενώ είχε αρνητικό δείκτη βασικής κεφαλαιακής επάρκειας (Tier 1) στο δυσμενές σενάριο (-0,8%), θα επιτύγχανε το ελάχιστο όριο του 6%, «συμπεριλαμβανομένων των πρόσθετων μέτρων βελτίωσης του Δείκτη Κεφαλαιακής Επάρκειας».

 

Λίγο αργότερα ο κ. Προβόπουλος δήλωνε ότι η ΑΤΕ δεν θα ήταν βιώσιμη ακόμη και αν δεν υπήρχε η ζημιά του PSI. Ομως η ΤτΕ είχε ήδη αποφανθεί πως η τράπεζα θα μπορούσε να διατηρήσει την απαιτούμενη επάρκεια εποπτικών κεφαλαίων, εάν είχε επιτραπεί στη διοίκησή της να συνεχίσει την εφαρμογή του προγράμματος εξυγίανσης.

Γιατί λοιπόν έπρεπε να κλείσει η κρατική τράπεζα που «μάτωσε» περισσότερο από κάθε άλλη για να αποφευχθεί μια ανεξέλεγκτη χρεοκοπία του κράτους;

Τα "δώρα" στην Τρ. Πειραιώς

 

Πειστική απάντηση μέχρι σήμερα δεν έχει δοθεί. Το προφανές είναι ότι η Αγροτική θυσιάστηκε για δεύτερη φορά, προς χάριν της Τράπεζας Πειραιώς, που ενίσχυσε αποφασιστικά τη δική της θέση αποκτώντας το υγιές κομματι της ΑΤΕ έναντι πινακίου φακής  (το τίμημα ήταν μόλις 95 εκατ. ευρώ!)

Η Πειραιώς πήρε μόνο το υγιές χαρτοφυλάκιο της Αγροτικής και έλαβε από το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας συνολικό ποσό 8,3 δισ. ευρώ σε δύο δόσεις. Επιπλέον, το ΤΧΣ κατέβαλε 500 εκατ. ευρώ για την αύξηση κεφαλαίου της Πειραιώς για το μέρος της ΑΤΕ.

Εξασφάλισε ακόμη μιά τεράστια δεξαμενή καταθέσεων χαμηλού κόστους: Σε μια περίοδο που οι τράπεζες βρίσκονταν υπό διαρκή πίεση από τις εκροές καταθέσεων και υποχρεώνονταν να προσφέρουν υψηλά επιτόκια στους καταθέτες, η Πειραιώς πήρε από την ΑΤΕ καταθέσεις 14,3 δισ. ευρώ, που είχαν μέσο επιτόκιο πολύ χαμηλότερο από το μέσο των δικών της. Η διαφορά αυτή αντιστοιχούσε σε βελτίωση των ετήσιων αποτελεσμάτων της Πειραιώς κατά 280 εκατ. ευρώ.

Σημαντικό όφελος αποκόμισε επίσης από το επενδυτικό χαρτοφυλάκιο: Απέκτησε τα ομόλογα από την ανταλλαγή του PSI στην τρέχουσα τιμή τους και καρπώθηκε αργότερα την υπεραξία από την άνοδο των τιμών. Στην επαναγορά ομολόγων που έγινε από το Δημόσιο τον Δεκέμβριο του 2012, τα ομόλογα PSI της ΑΤΕ αγοράστηκαν από το Δημόσιο με 80% υψηλότερη τιμή.
Μεταξύ άλλων πήρε με αποτίμηση 250 εκατ. ευρώ ομόλογο του Δημοσίου αξίας 675 εκατ. ευρώ που είχε δοθεί για τις ανάγκες ανακεφαλαιοποίησης της Αγροτικής και το οποίο πληρώθηκε στην Πειραιώς στο ακέραιο.

Τα πρόσθετα οφέλη:

- Της μεταβιβάσθηκαν ακίνητα εμπορικής αξίας 1,1 δισ. ευρώ, με λογιστική αξία μόλις 149 εκατ. ευρώ.
- Στην Πειραιώς πέρασε το μετοχικό χαρτοφυλάκιο της ΑΤΕ, που περιλάμβανε με στρατηγικά πακέτα μετοχών  ΟΤΕ, ΕΥΔΑΠ, ΚΑΕ κλπ, που σε διάστημα ενός έτους οι τιμές τους διπλασιάσθηκαν.

- Μαζί με το “υγιές” κομμάτι της ΑΤΕ, περιήλθε στην Πειραιώς και σειρά θυγατρικών: Οι θυγατρικές τράπεζες σε Σερβία και Ρουμανία, η FBB,  η ΑΤΕ Ασφαλιστική (πουλήθηκε στην Ergo στις 1/8/2016 έναντι 90,1 εκατ. ευρώ), και οι υπόλοιπες χρηματοοικονομικές θυγατρικές στο εσωτερικό, όπως η ΑΤΕ ΑΕΔΑΚ.

Η Τρ. Πειραιώς παρουσίασε με πανηγυρικούς τόνους τα οφέλη της από τη συναλλαγή. Όπως ανέφερε σε ανακοίνωσή της,

«Με την απόκτηση των παραπάνω στοιχείων ενεργητικού και παθητικού:
-- αναβαθμίζεται σημαντικά η θέση και παρουσία του Ομίλου της τράπεζας Πειραιώς στις τραπεζικές εργασίες στην Ελλάδα με μερίδιο αγοράς 19% στις καταθέσεις και 16% στις χορηγήσεις (στοιχεία Μαρτίου 2012),
-- δημιουργούνται συνέργειες που εκτιμάται ότι θα φθάσουν στα 155 εκατ. ευρώ στο τέλος της πρώτης τριετίας και στη συνέχεια σε 155 εκατ. ευρώ ετησίως μετά από φόρους,
-- βελτιώνεται ο δείκτης «χορηγήσεις προς καταθέσεις» στο 124%».

Το δημόσιο συμφέρον

Όλα τα στοιχεία δείχνουν ότι χάρη στην Αγροτική πέτυχε το PSI και χάρη στην Αγροτική κρατήθηκε όρθια μια από τις ιδιωτικές τράπεζες της χώρας, την οποία είχε υπηρετήσει από τη θέση του αντιπροέδρου ο Γιώργος Προβόπουλος, πριν τοποθετηθεί Διοικητής στην Τράπεζα της Ελλάδος,

Όμως θα πρέπει και οι πρωταγωνιστές των γεγονότων της εποχής να εξηγήσουν εκ νέου και με σοβαρότερα επιχειρήματα, πώς μπορεί να θεωρηθεί ότι εξυπηρέτησε το δημόσιο συμφέρον και την εθνική οικονομία η απόφαση να μην ανακεφαλαιοποιηθεί η ιστορική τράπεζα και να διαμοιρασθούν τα ιμάτιά της.

Σημ : ευχαριστώ τον καλό φίλο Β.Γ. για αυτήν την ενημέρωση .

Νάγια