Η ζώνη ελεύθερου εμπορίου ΗΠΑ-ΕΕ έχει μπει στην ατζέντα. Υπάρχουν
τουλάχιστον τέσσερις καλοί λόγοι για να μην ολοκληρωθεί η προσπάθεια,
γράφει η Die Welt.
Υπήρχαν τα ακρωνύμια ΝΤΑ και NTMA, TAD, TED και Τafta. Πρωτοβουλίες
που αποσκοπούσαν στην εμβάθυνση των οικονομικών σχέσεων μεταξύ της
Αμερικής και της Ευρώπης. Παρέμειναν μόνο πρωτοβουλίες και εξαφανίστηκαν
στη λήθη. Τώρα, ήρθε η ώρα για την επόμενη προσπάθεια. Οι λομπίστες της
βιομηχανίας και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού ανυπομονούν. Οι
επιχειρήσεις την θέλουν, οι πολιτικοί συμφωνούν και, κατ ‘αρχήν, το
ελεύθερο εμπόριο είναι ένα καλό πράγμα. Παρόλα αυτά, αυτό το πρόσφατο
σχέδιο φαίνεται πιθανό να συναντήσει πολύ σκεπτικισμό.
1. Ένα κακό σημάδι για τον υπόλοιπο κόσμο
Τα τιμολόγια παίζουν πραγματικά σημαντικό ρόλο στο πλαίσιο του
διατλαντικού εμπορίου, μόνο και μόνο επειδή ο όγκος των εμπορευμάτων που
διακινούνται είναι τόσο μεγάλος. Για τις εξαγωγές τους προς τις ΗΠΑ το
2010, οι χημικές εταιρείες της Ευρώπης πλήρωσαν περίπου 700 εκατ. ευρώ
στο Υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ. Το ύψος του δασμού, όμως, ήταν κατά
μέσο όρο μόλις 2,25%.
Η κοπή τιμολογίων αυτού του μεγέθους μπορεί να δίνει κάποια
ανακούφιση στις επιχειρήσεις, αλλά δεν θα κάνει τίποτα για τη συνολική
οικονομική ανάπτυξη. Γι’αυτό, χρειάζεται κάτι πιο δραστικό -και όχι
τιμολόγια- όσον αφορά τους εμπορικούς φραγμούς.
Οι δυνατότητες υπάρχουν, όμως, είναι περιορισμένες – διότι ισχυρές
ομάδες συμφερόντων, όπως τα λόμπι της γεωργίας θα αντεπιτεθούν και
επειδή ο λαός δύσκολα θα ακολουθήσει.
Οι αμερικανικοί νόμοι επωφελούνται από αυτό για να εμποδίσουν τη
μεγαλύτερη εναρμόνιση στις εγκρίσεις φαρμάκων. Οι Ευρωπαίοι δεν θέλουν
να εισάγουν βοδινό κρέας με ορμόνες και γενετικά τροποποιημένο καλαμπόκι
από τις Ηνωμένες Πολιτείες και με τη σειρά τους οι Αμερικανοί φοβούνται
τα βακτήρια στο τυρί που παράγεται φυσικά στη Γαλλία ή στο εισαγόμενο
βόειο κρέας. Το βάθος της διαίρεσης έχει ήδη αποκαλυφθεί από τις
διαπραγματεύσεις για μια ακόμα προσπάθεια για απελευθέρωση του εμπορίου,
τον αποκαλούμενο «Γύρο της Ντόχα», που συζητιέται από το 2001.
Αν μη τι άλλο, μια διατλαντική συμφωνία ελεύθερου εμπορίου θα
αποδειχθεί γεμάτη τρύπες – και αυτό είναι ένα πρόβλημα. Μια ατελής
συμφωνία μεταξύ της ΕΕ και των ΗΠΑ, των δύο ισχυρότερων εμπορικών
συνασπισμών στον κόσμο, θα ήταν «ένα κακό παράδειγμα για άλλες ζώνες
ελευθέρων συναλλαγών», προειδοποιεί ο Rolf Langhammer του Ινστιτούτου
για την Παγκόσμια Οικονομία στο Κίελο.
2. Τα τρίτα μέρη θα έχουν μειονεκτική θέση
Αν η Ευρώπη και οι ΗΠΑ συμφωνήσουν σε μία συμφωνία μεταξύ τους
σχετικά με την απελευθέρωση του εμπορίου, όλα τα υπόλοιπα κράτη
αυτομάτως θα υφίσταται διακρίσεις. Ο μεγάλος κίνδυνος είναι ότι, στο
τέλος, θα υπάρχει απλώς μια ανακατεύθυνση των εμπορικών ροών και όχι
δημιουργία νέων. Επιπλέον, ο υπόλοιπος κόσμος θα μπορούσε να ερμηνεύσει
μια διατλαντική συμφωνία ως «αποκλεισμός, ίσως ακόμη και εκβιασμό από
τρίτους» καταγγέλλει ο Langhammer.
Το υπουργείο Οικονομικών στο Βερολίνο τονίζει ότι αυτός είναι ο λόγος
που οι Ευρωπαίοι θα διασφαλίσουν ότι η συμφωνία παραμένει ανοικτή σε
άλλες χώρες για να ενταχθούν. Μια συμφωνία για την οποία χρειάστηκε
τεράστια προσπάθεια για να επιτευχθεί, ωστόσο, δύσκολα θα άνοιγε σε
νεοεισερχόμενους. Τελικά, θα τεθεί επί τάπητος το «ή πετυχαίνουμε ή
βυθιζόμαστε».
3. Πένθιμες καμπάνες για τη «Ντόχα»
Ο Γύρος της Ντόχα έχει βαλτώσει και είναι αμφίβολο αν θα μπορέσει να
ολοκληρωθεί ποτέ. Η συμμαχία μεταξύ της ΕΕ και των ΗΠΑ θα μπορούσε να
στείλει το μήνυμα ότι η εποχή των διμερών εμπορικών συμφωνιών έχει
επιτέλους ξημερώσει. Με κάθε νέα συμφωνία, ωστόσο, το συνολικό παγκόσμιο
εμπόριο δεν γίνεται ελεύθερο, αλλά πιο περίπλοκο.
Ο Jagdish Bhagwati, ένας καθηγητής από την Ινδία που τώρα διδάσκει
στο πανεπιστήμιο Columbia της Νέας Υόρκης, είναι ένας από τους πιο
διακεκριμένους ειδικούς στο εμπόριο, στον κόσμο. Αντιλαμβάνεται, επίσης,
τον κίνδυνο από το ότι η Ευρώπη θα πρέπει να παραγκωνιστεί από το να
είναι η κινητήρια δύναμη στην επόμενη πολυμερή απελευθέρωση του
εμπορίου: αν μια διατλαντική συμφωνία απελευθέρωσης επιτευχθεί, όπως
λέει, «οι Ευρωπαίοι θα πρέπει να δώσουν περισσότερη προσοχή στα
συμφέροντα των ΗΠΑ και των λόμπι τους».
4. Εστιάζοντας σε λάθος εμπορικός εταίρος
Το διατλαντικό εμπόριο έχει σημειώσει άνοδο τα τελευταία χρόνια και γι’ αυτό ακριβώς οι ενώσεις του κλάδου πιέζουν τις κυβερνήσεις και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού να επιταχύνουν τη συμφωνία. Αλλά το παιχνίδι μετατοπίζεται αλλού – προς την Ασία και τη Λατινική Αμερική.
Το διατλαντικό εμπόριο έχει σημειώσει άνοδο τα τελευταία χρόνια και γι’ αυτό ακριβώς οι ενώσεις του κλάδου πιέζουν τις κυβερνήσεις και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού να επιταχύνουν τη συμφωνία. Αλλά το παιχνίδι μετατοπίζεται αλλού – προς την Ασία και τη Λατινική Αμερική.
Ο Langhammer φοβάται ότι μια διατλαντική συγχώνευση θα έβλαπτε το
εμπορικό ισοζύγιο της Ευρώπης, βλάπτοντας την οικονομική της σχέσης με
τις αναδυόμενες οικονομίες.
Το ίδιο θεωρεί και ο Jagdish Bhagwati. Από την ευρωπαϊκή σκοπιά, το
σχέδιο στο σύνολό του «δεν είναι καλή ιδέα». Σε θέματα εμπορίου, η
Ευρώπη είναι πιο ευέλικτη από ό,τι οι ΗΠΑ. Χάρη στην πρωτοβουλία ΕΒΑ, η
οποία επιτρέπει στις φτωχότερες χώρες να εξάγουν τα προϊόντα τους χωρίς
δασμούς στην Ευρώπη ( με την εξαίρεση των όπλων). «Γι΄αυτό η Ευρώπη θα
πρέπει να θάψει τα σχέδιά της. Αλλιώς θα αποδυναμωθεί. Επιπλέον, οι
αναπτυσσόμενες χώρες είναι καλύτερα χωρίς αυτή τη συμφωνία».
Ν : η Ευρώπη πρέπει να μείνει μακριά από τις ΗΠΑ. Οι έμπορικές σχέσεις μπορούν να συνεχιστούν μέχρι εκεί που δεν βυθίζει την Ευρώπη και δεν την αναγκάζει να αποδεχθεί απαράδεκτους λομπίστικους καταστροφικούς νόμους. Δεν αξίζει στους Ευρωπαϊκούς λαούς, ούτε φυσικά στον Αμερικάνικο λαό, ένα τέτοιο μέλλον.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου