Ν : Πάντως δεν λέμε να καταλάβουμε πως η ζωή μας χορεύει πάντα χρηματιστηριακά .......
Άρης Οικονόμου, Senior Analyst (finance & markets)
http://www.analyst.gr/2015/06/11/simata-kindinou/
Η Fed είναι εγκλωβισμένη στην παγίδα που η ίδια δημιούργησε – ενώ όλοι όσοι ανησυχούσαν για το κρύωμα της παγκόσμιας οικονομίας το 2008, έχουν πάψει να αγωνιούν για τη σημερινή βαριά πνευμονία, παρά το ότι έχουν σπαταληθεί όλα τα φάρμακα
.
«Εκείνη τη στιγμή που οι επιβάτες ενός πλοίου σκέφτονται πως θα μπορούσε να βουλιάξει, τότε ακριβώς τα σωσίβια, τα ξύλινα τραπέζια ή οτιδήποτε άλλο μπορεί να επιπλεύσει, οπότε να χρησιμοποιηθεί για την επιβίωση τους, γίνεται ξαφνικά εξαιρετικά πολύτιμο» (R. Shiller)..
Άποψη
Παραδόξως, η κατακόρυφη άνοδος των χρηματιστηρίων μετά το ξέσπασμα της κρίσης του 2008, όπου οι τιμές κατέρρευσαν, η ονομαζόμενη «Νέα φυσιολογική έκρηξη» δηλαδή (New Normal Boom), είναι σε άμεση σχέση με μία αναμενόμενη, συνεχή μείωση του εργαζομένου πληθυσμού – με τη βοήθεια της οποίας περιορίσθηκε μεν το κόστος λειτουργίας των επιχειρήσεων, αλλά αυξήθηκε το κόστος του δημοσίου (επιδόματα ανεργίας, κουπόνια διατροφής κοκ.), οπότε τα κρατικά χρέη, φέρνοντας παράλληλα στα όρια τους πολλά ασφαλιστικά ταμεία του πλανήτη. Περαιτέρω τα εξής:
Οι άνθρωποι είναι στενά συνδεδεμένοι μεταξύ τους, καθώς επίσης τόσο κοινωνικοί, όσο κανένα άλλο είδος του ευρύτερου ζωικού βασιλείου – διαθέτοντας επί πλέον ένα «μοντέλο» του μυαλού των άλλων, μέσα στο δικό τους μυαλό. Εκτός αυτού, σκέφτονται διαρκώς τι σκέφτονται οι υπόλοιποι άνθρωποι – οπότε δεν πρέπει να εκπλήσσει το γεγονός, σύμφωνα με το οποίο υπάρχουν «ρεύματα» στο μυαλό μας.
Αυτά τα ρεύματα διαπιστώνονται επίσης στις μετοχές, επειδή η μελλοντική εξέλιξη των τιμών τους, ειδικά των χρηματιστηριακών δεικτών, είναι σε μεγάλο βαθμό σκοτεινή, ασαφής – λόγω του ότι επηρεάζονται από πολλούς διαφορετικούς παράγοντες, όπως οι φόροι, η (γεω)πολιτική, η μακροοικονομία, οι τεχνολογικές εξελίξεις κοκ., με αποτέλεσμα να είναι αδύνατες οι προβλέψεις.
Αναλυτικότερα, παρά το ότι θεωρείται πως οι επενδύσεις βασίζονται σε ορθολογικές σκέψεις, αυτό που έχει σημασία είναι η έννοια των «συνόλων των πληροφοριών» – η ποσότητα των πληροφοριών που έχει κανείς άμεσα στη διάθεση του. Θα μπορούσε βέβαια να αναζητήσει κανείς, να βρει δηλαδή ερευνώντας μεθοδικά όλα όσα του χρειάζονται, αλλά συνήθως δεν το κάνει – οπότε η ποσότητα των πληροφοριών αποτελείται κυρίως από πράγματα που αναφέρονται γύρω του.
Στα πλαίσια αυτά, με την πάροδο του χρόνου ή από περιοχή σε περιοχή, αλλάζουν οι απόψεις – όπως στο παράδειγμα των Ευρωπαίων, οι οποίοι δεν μπορούν να φαντασθούν ή αδυνατούν να καταλάβουν, γιατί τόσο πολλοί Αμερικανοί είναι εναντίον της απαγόρευσης της κατοχής πυροβόλων όπλων (ειδικά στη νότια πλευρά των Η.Π.Α., όπου ελάχιστοι δεν έχουν κάποιο όπλο στο σπίτι τους, ενώ αντιμετωπίζουν εχθρικά όποιον τοποθετείται εναντίον).
Συνεχίζοντας, ένα επόμενο βασικό χαρακτηριστικό των ανθρώπων είναι το ότι, θέλουν να είναι αγαπητοί από όλους τους άλλους, οπότε δεν είναι πρόθυμοι να αποδεχθούν μία αμφιλεγόμενη τοποθέτηση – όπως, για παράδειγμα, την πρόβλεψη ενός κραχ όταν οι τιμές των μετοχών ανεβαίνουν, τη μη υπογραφή μίας συμφωνίας με τους δανειστές από την κυβέρνηση στην περίπτωση της Ελλάδας, το ότι δεν υπάρχει κίνδυνος εξόδου της από την Ευρωζώνη εάν επιλεχθεί η ρήξη, την εγκληματικότητα του ΔΝΤ κοκ.
Έχουν δε την εντύπωση πως αξιολογούν τα πράγματα σωστά, ορθολογικά, ψύχραιμα, εξετάζοντας όλες τις πιθανότητες, καθώς επίσης τις εναλλακτικές λύσεις – κάτι που φυσικά είναι αδύνατον, εάν δεν ερευνήσει κανείς συστηματικά τα πάντα, βρίσκοντας όλες τις διαθέσιμες πληροφορίες.
Στην πραγματικότητα λοιπόν αντιλαμβάνεται ο άνθρωπος μόνο όσα υπάρχουν τη δεδομένη στιγμή «στον αέρα» – όπως τις πληροφορίες που διαχέουν τα ΜΜΕ, όπου οι αναγνώστες, οι ακροατές ή οι τηλεθεατές αντιδρούν ισχυρότερα στις ευκαιρίες, παρά στις προειδοποιήσεις (η απληστία είναι ένα δυνατότερο συναίσθημα από το φόβο).
Το φαινόμενο αυτό διαπιστώνεται καθαρά στις ανοδικές κινήσεις των χρηματιστηρίων, οι οποίες ξεκινούν με την κλιμάκωση των κερδών των επιχειρήσεων – όπου οι άνθρωποι, βλέποντας πως αυξάνεται η περιουσία τους, λόγω της αύξησης των τιμών των μετοχών που κατέχουν, καταναλώνουν περισσότερα, με αποτέλεσμα να συνεχίζεται η αύξηση των κερδών των εταιρειών, επειδή ένα μεγάλο μέρος του κόστους τους είναι σταθερό (οπότε αυξάνονται ξανά οι τιμές των μετοχών τους κοκ.).
Στη συνέχεια, οι επενδυτές ενθαρρύνονται, αφού θεωρούν υπερήφανα πως επιβεβαιώνονται οι προβλέψεις τους – οπότε αγοράζουν περισσότερες μετοχές, με αποτέλεσμα να αυξάνονται ξανά οι τιμές τους. Παρά το ότι δε κάποια στιγμή οι τιμές είναι υπερβολικές, έχει δημιουργηθεί μία φούσκα δηλαδή λόγω της αυξημένης ζήτησης, συνεχίζουν να αγοράζουν – πιστεύοντας κάθε φορά πως βιώνουν μία νέα εποχή, όπου όλα ανεβαίνουν και τίποτα δεν κατεβαίνει.
Σε μία τέτοια εποχή όλοι όσοι παίρνουν το ρίσκο να προειδοποιήσουν για τους κινδύνους, παύουν να είναι αγαπητοί από τους συνανθρώπους τους – κάτι που φυσικά έρχεται σε αντίθεση με τον εσωτερικό συναισθηματικό τους κόσμο, ο οποίος απαιτεί να τους αγαπούν όλοι.
Αν και προφανώς λοιπόν το αμερικανικό χρηματιστήριο είναι υπερτιμημένο, με βάση τους οικονομικούς δείκτες των εταιρειών του, ενώ ο ρυθμός ανάπτυξης είναι χαμηλός, όταν παράλληλα η ανεργία είναι μεν τυπικά μικρή, αλλά αυξάνεται συνεχώς ο αριθμός αυτών που δεν καταγράφονται (ανάλυση), η βιομηχανική παραγωγή μειώνεται κοκ., κανένας δεν φαίνεται να ανησυχεί.
Όλοι δε θεωρούν πως δεν υπάρχει ο φόβος του πληθωρισμού, οπότε δεν υπάρχει λόγος να αυξήσει η Fed τα βασικά επιτόκια – παρά το ότι φαίνεται καθαρά πως ο πληθωρισμός είναι παρόν, αν και δεν αφορά αυτή τη στιγμή τα καταναλωτικά αγαθά, όπως το 1979, αλλά τα πάγια (μετοχές, εμπορεύματα κοκ.).
Έχω την άποψη τώρα πως η αμερικανική κεντρική τράπεζα είναι εγκλωβισμένη στην παγίδα που η ίδια δημιούργησε, μηδενίζοντας τα βασικά επιτόκια και υιοθετώντας τα τρία διαδοχικά πακέτα ρευστότητας – με αποτέλεσμα, όταν υποχρεωθεί να αυξήσει τα επιτόκια για να αντιμετωπίσει τη χρηματιστηριακή φούσκα, να μεταφερθεί ο πληθωρισμός σε χρόνο μηδέν στα καταναλωτικά αγαθά, οπότε να βρεθεί απέναντι σε ένα τέρας με πολλά κεφάλια:
Στην κατάρρευση των χρηματιστηρίων, στην άνοδο των επιτοκίων δανεισμού των Η.Π.Α., στη δημιουργία τεράστιων ζημιών στον ισολογισμό της (η αύξηση της απόδοσης των ομολόγων κατά 1% θα προκαλούσε στη Fed ζημίες 300 δις $ ετησίως – ανάλυση), στον πληθωρισμό, σε παγίδες ρευστότητας των αναπτυσσομένων οικονομιών, λόγω του δανεισμού τους σε δολάρια, σε αλυσιδωτές αντιδράσεις των υπολοίπων χρηματιστηρίων κοκ.
Όλα τα παραπάνω θα μπορούσαν φυσικά να συμβούν χωρίς να προηγηθεί η αύξηση των βασικών επιτοκίων – για παράδειγμα, από ένα προβλεπόμενο αλλά μη πιστευτό γεγονός, όπως η κλιμάκωση της σύγκρουσης των Η.Π.Α. με τη Ρωσία ή η άτακτη χρεοκοπία της Ελλάδας.
Αυτό που είναι όμως απολύτως σίγουρο, παρά το ότι δεν θέλει να το αποδεχθεί σχεδόν κανένας είναι πως τα φάρμακα, με τα οποία επιχειρήθηκε να θεραπευθεί το βαρύ κρυολόγημα της παγκόσμιας οικονομίας, έχουν επιδεινώσει σε τεράστιο βαθμό την υγεία του ασθενή.
Εν τούτοις ο ασθενής, ενώ ανησυχούσε τόσο πολύ για το κρύωμα, δεν φαίνεται πλέον να αγωνιά καθόλου για τη θανατηφόρα πνευμονία – για την θεραπεία της οποίας δεν υπάρχουν πλέον καθόλου φάρμακα (έχουν εξαντληθεί εντελώς από τις κεντρικές τράπεζες).
Άρης Οικονόμου, Senior Analyst (finance & markets)http://www.analyst.gr/2015/06/11/simata-kindinou/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου