ΔΙΑΛΟΓΙΣΜΟΥ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ

Ποιος ευθύνεται για την κρίση;

από eThemis Κυριακή, 19 Ιουνίου, 2011 20:16

Όταν τον Μάιο του 2010 η χώρα μας βρέθηκε στα πρόθυρα της οικονομικής κατάρρευσης και τέθηκε υπό Διεθνή Οικονομικό Έλεγχο, όχι μόνο δεν κατέστη εφικτό να υπάρξει εθνική συνεννόηση με στόχο τον σχεδιασμό και την υλοποίηση ενός συνολικού οικονομικού προγράμματος όσο το δυνατόν ευρύτερης αποδοχής αλλά, αντιθέτως, μετά από τρεις και πλέον δεκαετίες ομαλής λειτουργίας των δημοκρατικών μας θεσμών, το πολιτικό σύστημα ξεπέρασε κυριολεκτικά τον εαυτό του σε έλλειψη σοβαρότητας, υπευθυνότητας, ικανότητας και ρεαλισμού.

Η πολιτική εξουσία ζήτησε από τους πολίτες να επωμιστούν το βάρος της αποπληρωμής ενός υπερδιογκωμένου δημόσιου χρέους χωρίς να έχει προηγηθεί ούτε διαφώτιση του ελληνικού λαού για τη μακρόχρονη οικονομική διαχείριση που οδήγησε σε αυτό το αποτέλεσμα ούτε απόδοση των αντίστοιχων ευθυνών. Σήμερα, ένα χρόνο μετά την ένταξη της χώρας μας στο μηχανισμό στήριξης της τριμερούς επιτροπής ΕΕ-ΔΝΤ-ΕΚΤ, ο μέσος πολίτης δεν είναι σε θέση να γνωρίζει – αναλυτικά και με συγκεκριμένα στοιχεία – ποιοι και από ποιους, πότε και γιατί δανείστηκαν και, το σημαντικότερο, πώς δαπανήθηκαν τα αντίστοιχα χρηματικά ποσά.

Η κεντρική πολιτική σκηνή κατακλύστηκε αφενός από αφοριστικούς κυνισμούς με απαράδεκτες γενικεύσεις συλλογικής ευθύνης των πολιτών και αφετέρου από ανέξοδους λαϊκισμούς με «αντιμνημονιακές» υστερίες συνοδευόμενες από θεωρίες συνωμοσίας και φαντασιακές εναλλακτικές προτάσεις χωρίς κανένα ουσιαστικό αντίκρισμα.

Διατυπώσεις όπως «μαζί τα φάγαμε» του Θεόδωρου Πάγκαλου και «να τα φέρουν πίσω οι πολίτες» του Ανδρέα Ανδριανόπουλου ήταν αναμενόμενο να εξοργίσουν τους περισσότερους συμπολίτες μας, οι οποίοι είτε είναι ευσυνείδητοι ελεύθεροι επαγγελματίες είτε είναι μισθωτοί του ιδιωτικού τομέα και ως τέτοιοι δεν πληρώνονται από το δημόσιο ταμείο είτε είναι μισθωτοί και συνταξιούχοι εν γένει οπότε έχουν εκ των πραγμάτων περιορισμένες έως ανύπαρκτες δυνατότητες φοροδιαφυγής.

Από την άλλη πλευρά, διάχυτη – και μάλλον ορθή – είναι η εκτίμηση ότι η εθνική οικονομία της χώρα μας θυσιάζεται στο βωμό της συντήρησης τόσο των κρατικοδίαιτων κομματικών στρατών όσο και της παραδοσιακής οικονομικής ολιγαρχίας. Με όπλο τη γραφειοκρατία – περισσότερο από τη φορολογία – η εγχώρια οικονομική και πολιτική ελίτ αποτρέπει κάθε προοπτική ανάπτυξης της ιδιωτικής πρωτοβουλίας και του υγιούς ανταγωνισμού που θα προσέλκυε ξένες επενδύσεις και θα οδηγούσε σε ανάκαμψη της πραγματικής οικονομίας και, κατ’ επέκταση, στην ευημερία του κοινωνικού συνόλου.

Και για όλα αυτά φταίει ο λαός; Όταν εδώ και τριάντα επτά (37) χρόνια, υπό το κράτος του ισχύοντος Συντάγματος του 1975, ο ελληνικός λαός δεν έχει ερωτηθεί ευθέως ποτέ και για τίποτα καθώς δεν έχει πραγματοποιηθεί ούτε ένα δημοψήφισμα, όταν το ίδιο το αντιπροσωπευτικό σύστημα βασίζεται στη θεωρητική κατασκευή ότι ο λαός εκλέγει αντιπροσώπους γιατί ο μέσος άνθρωπος δεν έχει ούτε το χρόνο ούτε τη γνώση για την άσκηση της δημόσιας πολιτικής, πώς είναι δυνατόν οι ευθύνες για αυτή την κατάσταση να αποδίδονται στους απλούς πολίτες;

Οι πολίτες ευθύνονται μεν για το γεγονός ότι επέτρεψαν στους εαυτούς τους να παρασυρθούν από ανίκανους και επιτήδειους λαϊκιστές στους οποίους εμπιστεύθηκαν κατ’ επανάληψη τη διακυβέρνηση της χώρας αλλά για τις πράξεις ή τις παραλείψεις των αιρετών αντιπροσώπων κατά την άσκηση της δημόσιας εξουσίας ευθύνονται αποκλειστικά και μόνο οι ίδιοι οι αιρετοί αντιπρόσωποι.

Στις 6 Οκτωβρίου 1955, κατά την πρώτη πρωθυπουργική ομιλία του στη Βουλή των Ελλήνων, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής είχε παρατηρήσει ότι «ο ελληνικός λαός εξεγείρεται και επαναστατεί όχι τόσο όταν υποφέρει αλλά κυρίως όταν έχει το αίσθημα ότι εμπαίζεται και αδικείται από το κράτος και τους επιτήδειους».

Αν οι εκφραστές του πολιτικού μας συστήματος εξακολουθήσουν να μην αναλαμβάνουν τις ευθύνες τους, να επιβάλλουν δυσβάσταχτα μέτρα επί δικαίων και αδίκων, να αποφασίζουν για το μέλλον της χώρας ερήμην των πολιτών και συγχρόνως να μη δημιουργούν καμία σοβαρή προοπτική ελπίδας για έξοδο από την κρίση, μετά θα φταίει ο λαός για ό,τι τυχόν συμβεί;

*Ο Αλέξανδρος Μαντζούτσος είναι Δικηγόρος Αθηνών