Vassilis Viliardos “Όταν ήρθαν να πάρουν τους τσιγγάνους δεν αντέδρασα. Δεν ήμουν τσιγγάνος. Όταν ήρθαν να πάρουν τους κομμουνιστές δεν αντέδρασα. Δεν ήμουν κομμουνιστής. Όταν ήρθαν να πάρουν τους Εβραίους δεν αντέδρασα. Δεν ήμουν Εβραίος. Όταν ήρθαν να πάρουν εμένα, δεν είχε απομείνει κανείς για να αντιδράσει…” , γράφατε στην αρχή του κειμένου σας. Εγώ το μετέφερα στις σημερινές συνθήκες ως εξής: “Όταν έκλεισαν στη φυλακή τους ακροδεξιούς χαμογέλασα ικανοποιημένος. Δεν ήμουν φασίστας. Όταν ήλθε η σειρά των κομμουνιστών, δεν δυσαρεστήθηκα. Ήταν άλλωστε το ίδιο εξτρεμιστές, το άλλο άκρο. Μετά τη σύλληψη της επόμενης σπείρας, αδιαφόρησα. Δεν ήμουν σοσιαλιστής. Αφού είδα να ακολουθεί η αξιωματική αντιπολίτευση ανησύχησα. Αλλά δεν ήμουν αριστερός. Όταν ήλθε η σειρά μου, έμεινα άναυδος, δεν πίστευα στα μάτια μου. Μέχρι τη στιγμή που συνειδητοποίησα ότι, πραγματικά δεν κυβερνούσε την Ελλάδα το κόμμα μου…..ότι ήταν κατεχόμενη, σκλαβωμένη, υποδουλωμένη”. Εκείνη την ώρα πέρασε από μπροστά μου ένα σενάριο σε εικόνες, παράλογο και απίθανο βέβαια, αλλά δεν μπόρεσα να το αποφύγω. Είδα με τη φαντασία μου μία συγκεντρωμένη ομάδα, με πράσινα μαντήλια και με πρόσωπα που μου θύμισαν αυτούς που τριγύριζαν στη Marfin, λίγο πριν ξεσπάσει η πυρκαγιά και καούν οι τρεις αθώοι. Ανεξιχνίαστο έγκλημα, μέχρι σήμερα! Απέναντι ήταν μερικοί νέοι, με έναν τραγουδιστή ανάμεσα τους. Λίγο πιο πέρα μερικοί αστυνομικοί κουβέντιαζαν ήρεμα. Εντελώς ξαφνικά, ο ένας από αυτούς με τα πράσινα μαντήλια, πλησίασε το νεαρό τραγουδιστή και τον σκότωσε εν ψυχρώ, χωρίς να τον γνωρίζει, χωρίς καμία εμπλοκή μαζί του. Έτρεξα να φύγω, φοβήθηκα. Το βράδυ και κάθε βράδυ από τότε, η τηλεόραση είχε κυριολεκτικά πρασινίσει. Όλοι οι δημοσιογράφοι συζητούσαν για την αποτρόπαια δολοφονία του νεαρού τραγουδιστή, προσπαθώντας να διαπιστώσουν ακριβώς το κόμμα, από το οποίο προέρχονταν, για να εντοπίσουν τους ηθικούς αυτουργούς. Ήταν ακροαριστεροί, δογματικοί αριστεροί, ροζ αριστεροί, οικολόγοι, σοσιαλιστές ή λίγο από όλους; Εγώ είχα δει βέβαια τι είχε συμβεί και γνώριζα ότι τόσο ο δολοφόνος, όσο και οι υπόλοιποι ήταν οι ίδιοι με αυτούς που κατά καιρούς καίνε το κέντρο της Αθήνας και μετά βλέπουμε στις τηλεοράσεις να αλλάζουν ρούχα πίσω από αστυνομικά αυτοκίνητα. Προβοκάτορες, πληρωμένοι, όπως έλεγαν οι φίλοι μου, χωρίς να μπορώ να κρίνω αν είχαν δίκιο ή όχι. Λίγο αργότερα οδηγήθηκε στη φυλακή ο ηθικός αυτουργός, ο πρόεδρος των οικολόγων, επειδή ο δολοφόνος ήταν μέλος των οικολόγων και αυτός ήταν ο αρχηγός του κόμματος. Ακολούθησαν οι υπόλοιποι εγκληματίες, με πρώτο από όλους τον υπαρχηγό του. Τα γραφεία του κόμματος έγιναν γιάφκες, οι τοπικοί υπεύθυνοι πυρηνάρχες, ο πρόεδρος αρχιπυρηνάρχης, το κόμμα εγκληματική συμμορία κλπ. κλπ.. Σκέφτηκα ότι η δολοφονία πρέπει μεν να τιμωρείται με τη μεγαλύτερη αυστηρότητα που υπάρχει, αλλά πως η συλλογική ευθύνη για ατομικές πράξεις δεν είναι δημοκρατικός κανόνας, αλλά μαύρος, ναζιστικός, φασιστικός. Αηδίασα. Τις επόμενες ημέρες, ενώ η κυβέρνηση έπαιρνε νέα μέτρα μείωσης των μισθών και αύξησης της φορολογίας, έκλεινε νοσοκομεία και σχολεία, ξεπουλούσε τη μία δημόσια επιχείρηση μετά την άλλη σε εξευτελιστικές τιμές και απελευθέρωνε τους πλειστηριασμούς των σπιτιών, κανένας δεν διαμαρτυρόταν, κανένας δεν διαδήλωνε. Η τηλεόραση βέβαια εξακολουθούσε να είναι καταπράσινη, να παίζει το ίδιο δράμα, να κατηγορεί τους οικολόγους και να χαίρεται για τη μεγάλη νίκη της δημοκρατίας. Από τα 60 λεπτά του δελτίου ειδήσεων, τα 55 ήταν αφιερωμένα στην εγκληματική συμμορία και μόλις πέντε λεπτά σε όλα τα υπόλοιπα. Τα άλλα κόμματα μοίραζαν τους ψήφους των οικολόγων μεταξύ τους και μάλωναν ποιος θα πάρει τους περισσότερους. Η επόμενη νίκη της δημοκρατίας δεν άργησε πολύ. Μερικούς μήνες αργότερα, λίγο πριν την ανακοίνωση των νέων, ακόμη πιο οδυνηρών μέτρων, ένας άλλος δολοφόνος, μέλος άλλου κόμματος, φτωχός και καθυστερημένος στο μυαλό όπως ο πρώτος, μαχαίρωσε ένα ηθοποιό, σε μία άλλη φτωχογειτονιά, με την ιστορία να επαναλαμβάνεται. Ακόμη μία φορά, όλοι μαζί οι δημοσιογράφοι-δικαστές τοποθετήθηκαν στο πλευρό της δημοκρατίας, ακόμη και οι αντιμνημονιακοί, όπως την πρώτη φορά. Παρατηρώντας την επανάληψη, συνειδητοποίησα ότι, αργά ή γρήγορα, θα έφτανε και η δική μου σειρά, εάν συνέχιζε να είναι τόσο φανατικά δημοκρατική, με τόσο αναμάρτητους δημοσιογράφους η πατρίδα μου. Αναμάρτητους επειδή δεν δίστασε κανείς να ρίξει όσες πέτρες μπορούσε, μη έχοντας καμία αμφιβολία για τους ενόχους και ακολουθώντας πιστά αυτά που είπε ο Κύριος: «Ο αναμάρτητος υμών πρώτος τον λίθον βαλέτω». Ο πυρηνάρχης (mail αναγνώστη)

 Vassilis Viliardos

“Όταν ήρθαν να πάρουν τους τσιγγάνους δεν αντέδρασα. Δεν ήμουν τσιγγάνος. Όταν ήρθαν να πάρουν τους κομμουνιστές δεν αντέδρασα. Δεν ήμουν κομμουνιστής. Όταν ήρθαν να πάρουν τους Εβραίους δεν αντέδρασα. Δεν ήμουν Εβραίος. Όταν ήρθαν να πάρουν εμένα, δεν είχε απομείνει κανείς για να αντιδράσει…” , γράφατε στην αρχή του κειμένου σας. Εγώ το μετέφερα στις σημερινές συνθήκες ως εξής:

“Όταν έκλεισαν στη φυλακή τους ακροδεξιούς χαμογέλασα ικανοποιημένος. Δεν ήμουν φασίστας. Όταν ήλθε η σειρά των κομμουνιστών, δεν δυσαρεστήθηκα. Ήταν άλλωστε το ίδιο εξτρεμιστές, το άλλο άκρο. Μετά τη σύλληψη της επόμενης σπείρας, αδιαφόρησα. Δεν ήμουν σοσιαλιστής. Αφού είδα να ακολουθεί η αξιωματική αντιπολίτευση ανησύχησα. Αλλά δεν ήμουν αριστερός. Όταν ήλθε η σειρά μου, έμεινα άναυδος, δεν πίστευα στα μάτια μου. Μέχρι τη στιγμή που συνειδητοποίησα ότι, πραγματικά δεν κυβερνούσε την Ελλάδα το κόμμα μου…..ότι ήταν κατεχόμενη, σκλαβωμένη, υποδουλωμένη”.

Εκείνη την ώρα πέρασε από μπροστά μου ένα σενάριο σε εικόνες, παράλογο και απίθανο βέβαια, αλλά δεν μπόρεσα να το αποφύγω. Είδα με τη φαντασία μου μία συγκεντρωμένη ομάδα, με πράσινα μαντήλια και με πρόσωπα που μου θύμισαν αυτούς που τριγύριζαν στη Marfin, λίγο πριν ξεσπάσει η πυρκαγιά και καούν οι τρεις αθώοι. Ανεξιχνίαστο έγκλημα, μέχρι σήμερα!

Απέναντι ήταν μερικοί νέοι, με έναν τραγουδιστή ανάμεσα τους. Λίγο πιο πέρα μερικοί αστυνομικοί κουβέντιαζαν ήρεμα. Εντελώς ξαφνικά, ο ένας από αυτούς με τα πράσινα μαντήλια, πλησίασε το νεαρό τραγουδιστή και τον σκότωσε εν ψυχρώ, χωρίς να τον γνωρίζει, χωρίς καμία εμπλοκή μαζί του. Έτρεξα να φύγω, φοβήθηκα.

Το βράδυ και κάθε βράδυ από τότε, η τηλεόραση είχε κυριολεκτικά πρασινίσει. Όλοι οι δημοσιογράφοι συζητούσαν για την αποτρόπαια δολοφονία του νεαρού τραγουδιστή, προσπαθώντας να διαπιστώσουν ακριβώς το κόμμα, από το οποίο προέρχονταν, για να εντοπίσουν τους ηθικούς αυτουργούς. Ήταν ακροαριστεροί, δογματικοί αριστεροί, ροζ αριστεροί, οικολόγοι, σοσιαλιστές ή λίγο από όλους;

Εγώ είχα δει βέβαια τι είχε συμβεί και γνώριζα ότι τόσο ο δολοφόνος, όσο και οι υπόλοιποι ήταν οι ίδιοι με αυτούς που κατά καιρούς καίνε το κέντρο της Αθήνας και μετά βλέπουμε στις τηλεοράσεις να αλλάζουν ρούχα πίσω από αστυνομικά αυτοκίνητα. Προβοκάτορες, πληρωμένοι, όπως έλεγαν οι φίλοι μου, χωρίς να μπορώ να κρίνω αν είχαν δίκιο ή όχι.

Λίγο αργότερα οδηγήθηκε στη φυλακή ο ηθικός αυτουργός, ο πρόεδρος των οικολόγων, επειδή ο δολοφόνος ήταν μέλος των οικολόγων και αυτός ήταν ο αρχηγός του κόμματος. Ακολούθησαν οι υπόλοιποι εγκληματίες, με πρώτο από όλους τον υπαρχηγό του. Τα γραφεία του κόμματος έγιναν γιάφκες, οι τοπικοί υπεύθυνοι πυρηνάρχες, ο πρόεδρος αρχιπυρηνάρχης, το κόμμα εγκληματική συμμορία κλπ. κλπ..

Σκέφτηκα ότι η δολοφονία πρέπει μεν να τιμωρείται με τη μεγαλύτερη αυστηρότητα που υπάρχει, αλλά πως η συλλογική ευθύνη για ατομικές πράξεις δεν είναι δημοκρατικός κανόνας, αλλά μαύρος, ναζιστικός, φασιστικός. Αηδίασα.

Τις επόμενες ημέρες, ενώ η κυβέρνηση έπαιρνε νέα μέτρα μείωσης των μισθών και αύξησης της φορολογίας, έκλεινε νοσοκομεία και σχολεία, ξεπουλούσε τη μία δημόσια επιχείρηση μετά την άλλη σε εξευτελιστικές τιμές και απελευθέρωνε τους πλειστηριασμούς των σπιτιών, κανένας δεν διαμαρτυρόταν, κανένας δεν διαδήλωνε.

Η τηλεόραση βέβαια εξακολουθούσε να είναι καταπράσινη, να παίζει το ίδιο δράμα, να κατηγορεί τους οικολόγους και να χαίρεται για τη μεγάλη νίκη της δημοκρατίας. Από τα 60 λεπτά του δελτίου ειδήσεων, τα 55 ήταν αφιερωμένα στην εγκληματική συμμορία και μόλις πέντε λεπτά σε όλα τα υπόλοιπα. Τα άλλα κόμματα μοίραζαν τους ψήφους των οικολόγων μεταξύ τους και μάλωναν ποιος θα πάρει τους περισσότερους.

Η επόμενη νίκη της δημοκρατίας δεν άργησε πολύ. Μερικούς μήνες αργότερα, λίγο πριν την ανακοίνωση των νέων, ακόμη πιο οδυνηρών μέτρων, ένας άλλος δολοφόνος, μέλος άλλου κόμματος, φτωχός και καθυστερημένος στο μυαλό όπως ο πρώτος, μαχαίρωσε ένα ηθοποιό, σε μία άλλη φτωχογειτονιά, με την ιστορία να επαναλαμβάνεται.

Ακόμη μία φορά, όλοι μαζί οι δημοσιογράφοι-δικαστές τοποθετήθηκαν στο πλευρό της δημοκρατίας, ακόμη και οι αντιμνημονιακοί, όπως την πρώτη φορά. Παρατηρώντας την επανάληψη, συνειδητοποίησα ότι, αργά ή γρήγορα, θα έφτανε και η δική μου σειρά, εάν συνέχιζε να είναι τόσο φανατικά δημοκρατική, με τόσο αναμάρτητους δημοσιογράφους η πατρίδα μου.

Αναμάρτητους επειδή δεν δίστασε κανείς να ρίξει όσες πέτρες μπορούσε, μη έχοντας καμία αμφιβολία για τους ενόχους και ακολουθώντας πιστά αυτά που είπε ο Κύριος: «Ο αναμάρτητος υμών πρώτος τον λίθον βαλέτω».