Μαχάτμα Γκάντι: πρότυπο παθητικής αντίστασης για τον αντινεοταξικό αγώνα
Γκάντι Μοχάντας Καρμσάντ (1869 – 1948)
Εθνικός και θρησκευτικός απόστολος της Ινδίας. Γεννήθηκε στο Πορμπαντάρ της βορειοδυτικής Ινδίας. Απόκλήθηκε από τον λαό του «Μαχάτμα» δηλαδή Μεγάλη Ψυχή ή πατέρας «Papu». O πατέρας του αγωνιστής της ινδικής ελευθερίας ήταν πρωθυπουργός του μαχαραγιά του Προμπαντάρ. Ο Γκάντι ανατράφηκε με τις αρχές του Τζαϊνισμού, αίρεσης του Ινδουισμού που διδάσκει την «αχίμσα» (μην κάνεις το κακό). Σπούδασε δύο χρόνια στο πανεπιστήμιο του Αχμενταμπάντ και ύστερα πήγε για ευρύτερες νομικές σπουδές στο Λονδίνο, αφού πρώτα υποσχέθηκε στη μητέρα του πως πάντα θα παραμείνει ένας γνήσιος Ινδός. Στο Λονδίνο μελέτησε και το Ευαγγέλιο που του προξένησε βαθιά εντύπωση. Το 1888 πήρε το πτυχίο της νομικής και το 1891 άρχισε να δικηγορεί στη Βομβάη.
Η μετάβαση του το 1893 στη Νότια Αφρική όπου 150.000 ινδοί μετανάστες ζούσαν την πιο άθλια ζωή και υφίσταντο την πιο μεγαλύτερη εκμετάλευση και τους χειρότερους εξευτελισμούς, είχε αποφασιστική επίδραση στην κατοπινή ζωή του Γκάντι. 'Εκδίδει τήν εφημερίδα «Ινδική γνώμη» καί οργανώνει τους αγώνες τών ινδών μεταναστών. Τό Ινδικό κίνημα δυναμώνει καΐ αναγκάζει τήν αγγλική διοίκηση νά δεχθή τήν κατάργηση του κεφαλικού φόρου καΐ να έπιτρέψη τήν ελεύθερη διαμονή τών 'Ινδών στή Νότια 'Αφρική. Ό Γκάντι αρχίζει έκεϊ νά κηρύσση τήν παθητική-άντίσταση.
Τό 1914 επιστρέφει στην Ινδία. Πίστευσε στίς υποσχέσεις τών Αγγλων οτι μεταπολεμικά ή Ινδία θά γίνη ανεξάρτητη καί γίνεται θερμός υποστηρικτής τους. Ενα εκατομμύριο Ινδοί στρατιώτες πήγαν στό Δυτικό Μέτωπο, οπου βρέθηκε καί ό ίδιος μέ σώμα νοσοκόμων. ΟΙ Αγγλοι αθέτησαν τις υποσχέσεις τους προς τόν Ινδικό λαό καί μετά τον πόλεμο συνέχισαν τήν αποικιακή διακυβέρνηση. Η λαϊκή αγανάκτηση έτεινε σέ εθνική επανάσταση. Ό Γκάντι αντιτίθεται στίς βίαιες μεθόδους γιά τήν ανεξαρτησία της Ινδίας και κηρύσσει τό 1919 τη Satyagraha, τήν παθητική αντίσταση (ακριβέστερα τήν «επιμονή μέ τήν αλήθεια»), πού στην πράξη οδηγεί στην πολιτική ανυπακοή. Αυτή ή τακτική γιά νά πετύχει χρειάζεται απόλυτη ενότητα. Ό Γκάντι καθορίζει τήν 6η 'Απριλίου 1919 ώς ήμερα «χαρτάλ», αποχής από κάθε εργασία, πένθους, νηστείας καί προσευχής. Σύσσωμο τό Ινδικό έθνος άκουσε τόν Γκάντι καί αύτή ή ήμερα γίνεται Ιστορική, γιατί γιά πρώτη φορά συμμετέχουν στον Ινδικό απελευθερωτικό αγώνα μεγάλες μάζες λαού. Ή Satyagraha ολοκληρωνόταν καί περιοριζόταν άπό τήν άλλη αρχή, τήν Ahimsa, μή - βία. «Ή 'Αγγλία, έλεγε ό Γκάντι, μας εκμεταλλεύεται καί μας καταπιέζει. Πρέπει νά αποκτήσουμε τήν ανεξαρτησία μας. 'Εμπρός, όλοι στον αγώνα. Αλλά μέ ήπιότητα καί χωρίς βιαιότητα. Μόνον έτσι θά νικήσουμε». (σ.σ. Τ'ακούτε αυτά εγκελιανοί προβοκάτοροες "ψευτο"αναρχικοί;;;)
Ή 'Αγγλία άπαντα μέ τήν τρομοκρατική σφαγή τοΰ Άμριτσάρ, πού διαλύει καί τους συντηρητικότερους Ινδούς κάθε ιδέα συνεργασίας μέ τήν 'Αγγλία για τήν επίλυση τού Ινδικού ζητήματος καί θέτει τό πρόβλημα της συνεργασίας μέ τους μουσουλμάνους της Ινδίας.
Τό 1920 ό Γκάντι διαδέχθηκε τόν Τιλάκ στην αρχηγία του Εθνικού Κογκρέσου τών Ινδιών καί ταυτόχρονα κηρύσσει τή Swadesi, μή-συνεργασία, καί τήν «επιστροφή στό ροδάνι», τόν αργαλειό, πού θά έδινε δουλειά στους αγρότες καί θά κλόνιζε τό αγγλικό εμπόριο. Καθόρισε τήν 1 Αυγούστου 1920 ώς «ήμερα μή-συνεργασίας» καί γιά πρώτη φορά υπέδειξε (ποτέ του δέν διέταξε) νά νηστέψουν και νά προσευχηθούν δλοι ol Ίνδοι πρίν αποδυθούν στον αγώνα. Όλη του ή προσπάθεια συγκεντρώνεται στην οργάνωση του αγώνα καί στην αποφυγή της βίας. Μέ τήν εφημερίδα του «Νέα Ινδία» διοχετεύει τά συνθήματα του στό έθνος. Αλλά ακολουθούν συγκρούσεις και συλλήψεις χιλιάδων Ινδών. Τόν Νοέμβριο ανοίγει το πανεπιστήμιο Γκουγεράτ στό Άχμενταμπάντ. 'Αργότερα ό Γκάντι εκλέχθηκε στό Δελχί πρόεδρος του Εθνικού Κογκρέσου της Ινδίας καί κήρυξε τήν πολιτική ανυπακοή. Στις 10 Μαρτίου 1922 πιάνεται καί καταδικάζεται σέ έξη χρόνια φυλακή, αλλά αρρωσταίνει στή φυλακή. "Ολη ή 'Ινδία εξεγείρεται καί στίς 4 Φεβρουαρίου 1924 οί Αγγλοι τού δίνουν χάρη.
Τό 1925 ό Γκάντι αποσύρεται στό Άχμενταμπάντ, όπου ασχολείται μέ τή βελτίωση της ζωής τών αγροτών καί τόν αγώνα κατά τών προλήψεων, τών οίνοπνευματωδών ποτών καί τών ναρκωτικών.
Τόν Δεκέμβριο 1929 επανέρχεται στην πολιτική δραστηριότητα, αρνείται νά πάρη μέρος σέ Διάσκεψη Στρογγυλής Τραπέζης στό Λονδίνο καί στό Κογκρέσσο της Λαχώρης διακηρύσσει τήν Ινδική θέληση γιά πλήρη ανεξαρτησία. Τόν Μάρτιο 1930 παρακινεί τους Ινδούς σέ πολιτική ανυπακοή χωρίς βιαιότητα, δίνοντας ό ίδιος τό παράδειγμα μέ τήν «πορεία τών μαρτύρων», τήν πορεία προς τή θάλασσα γιά τήν παραβίαση τού νόμου περί μονοπωλίου τού άλατος. Ήμερες βαδίζει προς τή θάλασσα ημίγυμνος, ξυπόλητος, αποφεύγοντας κάθε εκδήλωση βίας. Ή ανθρωπότητα μέ συγκίνηση παρακολουθεί τά γεγονότα. 'Αλλά καί πάλι δέν κατορθώνει νά προλάβη τΙς ταραχές. Οι Αγγλοι πιάνουν αυτόν, τόν γιό του καί ολους τους ηγέτες τού Ινδικού κινήματος ανεξαρτησίας. 'Αποφυλακίζεται στίς 25 Ιανουαρίου 1931 καί παίρνει μέρος στή δεύτερη Διάσκεψη Στρογγυλής Τραπέζης στό Λονδίνο γιά τήν επεξεργασία τού Καταστατικού Χάρτη της Όμοσπονδίας τών Ινδιών. Ή διάσκεψη αποτυγχάνει. Τό 1932 ξαναβρίσκεται στή φυλακή. Τότε πρωτοαρχίζει τις περίφημες νηστείες του, πού κατόρθωναν νά κάμπτουν τή θέληση της αγγλικής κυβέρνησης, νά καταπραύνουν τις διαμάχες μεταξύ 'Ινδών καί Μουσουλμάνων καί νά βελτιώνουν τή θέση τών παριών—αποκλήρων της ζωής στην 'Ινδία. Στον αγώνα γιά τήν ανεξαρτησία της Ινδίας ό Γκάντι χάνει καί τόν ένα γιό του.
Τό 1934 παραιτείται απο τηνν προεδρία τού 'Εθνικού Κογκρέσσου της Ινδίας, αλλά μένει πάντα ό πνευματικός του ηγέτης. Ή κύρια προσπάθεια του στρέφεται στό πρόβλημα της βελτίωσης τών εξαθλιωμένων καί περιφρονημένων παριών καί τήν αγροτική ανασυγκρότηση.
Κατά τόν Β' Παγκόσμιο πόλεμο επιμένει σταθερά στό αίτημα της ανεξαρτησίας τής 'Ινδίας, άλλα χωρίς νά έλθη σέ επαφή καί συνεργασία μέ τις Δυνάμεις τού Άξονα, όπως αντίθετα έκαναν ό Σάντρα Μπόζε καί άλλοι ηγέτες του Ινδικού εθνικισμού. Τό 1942 παίρνει μέρος στίς διαπραγματεύσεις μέ τήν αποστολή Κριπς γιά τήν επίλυση τού Ινδικού. Μετά τήν αποτυχία τους τό Κογκρέσσο αποφασίζει στίς 8 Αυγούστου 1942 νά στείλει τελεσίγραφο στην αγγλική κυβέρνηση ζητώντας τήν άμεση αποχώρηση τών αγγλικών άρχων άπό τήν'Ινδία. Ό Γκάντι πιάνεται καί παραμένει στή φυλακή ώς τό 1944. "Υστερα άπό τήν αποφυλάκιση του παίρνει μέρος στΙς διαπραγματεύσεις μέ τους Άγγλους πού κράτησαν δύο χρόνια (1945-1947) καί κατέληξαν στην ανακήρυξη τής ανεξαρτησίας τής 'Ινδίας, στίς 15 Σεπτεμβρίου 1947. Ό χωρισμός τού Πακιστάν, πού ακολούθησε, ήταν αντίθετος στά ενωτικά ιδανικά τού Γκάντι γιά ενιαίο Ινδικό κράτος. Άλλα υποχώρησε στην πρόταση τού άντιβασιλιά Μαουντμπάττεν, γιατί είδε πώς oι εθνικές και θρησκευτικές αντιζηλίες, πού τό 1947 είχαν εξελίχθη σέ αίματηρές υπερβολές καί άπό τά δύο μέρη, θά οδηγούσαν σέ καταστρεπτικό εμφύλιο πόλεμο. (σ.σ. διαίρει και βασίλευε, παλιό τρυκ της αποικιοκρατίας και σημερινό τρυκ της νέας τάξης). Ένώ ό μαθητής του Νεχρού, πού τόν διαδέχθηκε μετά τό 1942 στην αρχηγία του Κογκρέσσου, αναλάμβανε τήν κυβέρνηση της Ινδίας, ό Γκάντι ανέπτυσσε τήν συμφιλιωτική του προσπάθεια γιά τήν είρηνική λύση τών διαφορών μεταξύ 'Ινδών καί Μουσουλμάνων καί έπεφτε στίς 30 Ιανουαρίου νεκρός, δολοφονημένος άπό φανατικό 'Ινδό αντίθετο στον χωρισμό τής 'Ινδίας σέ Ίνδοστάν καί Πακιστάν.
Ό γκάντι, γνήσιος 'Ινδός, ανατολικός μυστικιστής επηρεασμένος από τόν Χριστιανισμό, μεγάλος πολιτικός καί θαρραλέος αγωνιστής, είναι μία μορφή άπό τις πιο δυσκολονόητες γιά τους Ευρωπαίους πού αγνοούν τήν πραγματική κατάσταση στην Ινδία καί τήν ψυχοσύνθεση τών Ινδών, Ινδουιστών καί Μουσουλμάνων, μέ τίς οξύτατες θρησκευτικές, κοινωνικές, οίκονομικές καί κάθε είδους διακρίσεις, πού υπέθαλπε καί ανέπτυσσε ή βρεταννική πολιτική τού «διαίρει καί βασίλευε».
Γι'αυτό καΐ πολλοί δεν κατανόησαν σωστά τά κηρύγματα του καί τήν προσφορά της πολιτικής του στον αγώνα γιά τήν ανεξαρτησία τής 'Ινδίας και τήν ευημερία τής χώρας αυτής.
Γιά τόν Γκάντι τό κύριο στή ζωή είναι ή 'Αλήθεια, κάθε ανθρώπινη προσπάθεια πρέπει νά τείνη στην αναζήτηση τής 'Αλήθειας "Αλλοι κήρυξαν πώς ο θεός είναι Αλήθεια, γιά τόν (δραβίδα) Γκάντι ή "Αλήθεια είναι θεός". Σ' αυτήν αναφέρεται τό κύριο έργο του «History of my Experiments with Truth». "0 Γκάντι αναζήτησε τήν αλήθεια οτόν Ράσκιν, στον Τολστη, στον Καρλάυλ, στον Αρνολντ, στην Καινή Διαθήκη τήν αναζήτησε στή ζωή μέ τήν 'Αγάπη καΐ τήν θυσία. Ό οπαδός της Satyagraha οφείλει νά άντιτάση στή βία τή μή-βία, στό μίσος τήν αγάπη, άλλα ταυτόχρονα και τήν ανυπακοή σέ έναν άδικο νόμο, ακόμη ώς τή θυσία τήν ίδια τήν ζωής του. "Ετσι όποιος επιμένει μέ τήν αλήθεια, χωρίς ποτέ νά χρησιμοποιή τή φυσική δύναμη, αποκτά ακατανίκητη ισχύ.
0ι θρησκευτικές και πολιτικο-κοινωνικές αρχές του Γκάντι, ή μέχρι αυταπάρνησης αγάπη του γιά τόν λαό, ή πραότητα, ηθικότητα καΐ απλότητα τής ζωής του, ή άκαμπτη θέληση του και ό ασταμάτητος εύστοχος αγώνας του γιά τήν ανεξαρτησία τής 'Ινδίας συνήγειραν όλους τους 'Ινδούς, ανεξάρτητα άπό θρησκευτικές, κοινωνικές, οικονομικές και άλλες διακρίσεις, γύρω άπό τόν μεγάλο ηγέτη, τή «Μεγάλη Ψυχή», πού λατρεύθηκε και ακολουθήθηκε ώς θεός στον αγώνα γιά μία ελεύθερη πατρίδα.
Στην τεφροδόχο πού περικλείνει τήν τέφρα του, oι ήγέτες τής ανεξάρτητης 'Ινδίας χάραξαν τις λέξεις «θεός, θεός».
http://andromedios.blogspot.com/2009/01/1869-1948.html
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου