Α"Αγάλι αγάλι γίνεται η αγουρίδα μέλι!" "Αγάλι αγάλι τούμπανα, τι είναι φτωχός ο γάμος." "Αγαπά ο κάπελας το μεθυσμένο, μα γαμπρό δεν τον κάν'." "Αγαπάει ο Θεός τον κλέφτη, αγαπάει και το νοικοκύρη." "Αγρόν ηγόραζεν!" (θρησκευτικό) "Αδέρφια αγαπημένα, κάστρα που δεν παίρνονται." "Αϊ-Γιώργη μου ακριβός είσαι." "Ακριβό τ' αϊ-Γιωργιού το σφουγγάτο". "Ακριβό το κερί τ' αϊ-Γιωργιού." "Ακόμα δεν τον είδαμε, Γιάννη τον βαφτίσαμε." "Ακριβός στα πίτουρα και φτηνός στ' αλεύρι." "Ακριβοί στα πίτουρα, φτηνοί στα λάχανα." "Αλάργα από πλώρη καραβιού και μουλαριού το κώλο." "Αλλα λεει η γιαγια μου αλλα ακουν τ`αυτια μου." "Αλλα λεει η θεια μου αλλα ακουν τ`αυτια μου." "Άλλα ντάλα τα μεγάλα της Παρασκευής το γάλα." "Άλλα τα μάτια του λαγού κι άλλα της κουκουβάγιας." "Άλλαξε ο Μανωλιός, έβαλε τη σκούφια του αλλιώς." "Άλλη η δουλειά του ναύτη, κι άλλη του καντηλανάφτη." "Άλλοι σπέρνουν και θερίζουν κι άλλοι τρών' και μαγαρίζουν." "Αλλού με τρίβεις δέσποτα, κι` αλλού έχω τον πόνο." "Αλλού τ' όνειρο κι αλλού το θάμα." "Αλλού τα κακαρίσματα κι αλλού γεννούν οι κότες." "Άμα δεν έχεις νύχια να ξυστείς μη περιμένεις άλλον." "Άμα δε πάει το βουνό στον Μωάμεθ, θα πάει ο Μωάμεθ στο βουνό." "Άμα κι θέλω να φιλώσε ρωτώ που και κα εν το μάγουλο σ'." ("Άμα δεν θέλω να σε φιλήσω ρωτώ που είναι το μάγουλό σου.") "Αμαρτία εξομολογημένη, η μισή συγχωρεμένη." "Αν βρέξει ο Μάρτης δυό νερά κι ο Απρίλης άλλο ένα, χαρά σ'εκείνον τον ζευγά πού'χει πολλά σπαρμένα." "Αν δεν λαλήσει ο τζίτζικας, δεν είναι καλοκαίρι." "Αν δεν παινέψεις το σπίτι σου θα πέσει να σε πλακώσει." "Αν δεις καράβι στο βουνό, μουνί θα το'χει σύρει." "Αν ήταν η δουλειά καλή θα δούλευε κι ο Δεσπότης." "Aν θα ξαναγίνου νύφη ξέρου να χαμογελώ." "Αν σ΄ αρέσει μπάρμπα Λάμπρο ξαναπέρνα από την Άνδρο." (ιστορικό) "Ανεμομαζώματα διαβολοσκορπίσματα." "Άνθρωπος αγράμματος ξύλο απελέκητο." "Αντί να τρίζει η άμαξα, τρίζει ο αμαξηλάτης." "Ανύπαντρος προξενητής, για λόγου του γυρεύει." "Από μικρό κι από τρελό μαθαίνεις την αλήθεια." "Από την πόλη έρχομαι και στην κορφή κανέλα." "Από ρόδο βγαίνει αγκάθι κι από αγκάθι βγαίνει ρόδο." "Απ'το ολότελα, καλή κι η Παναγιώταινα." "Άρμεγε και κούρευε χέζε και δεμάτιαζε." "Ας με λένε Βοϊβοντίνα κι ας ψοφώ από την πείνα." "Άσπρα μαλλιά στην κεφαλή, κακά μαντάτα στη ψωλή ." "Αυγό να πάρεις απ' αυτόν δεν έχει κρόκο μέσα." "Αχάριστο ευλογείς, νεκρό δανείζεις."] Β"Βάλαν τον τρελό να χέσει κι έκατσε και ξεκωλιάστει." "Βαράτε με κι ας κλαίω!" "(Εδώ) βλέπεις το λύκο, κι εσύ ψάχνεις τ'αχνάρια." "Βλέπεις φαΐ, κάτσε φάε. Βλέπεις ξύλο, σήκω φύγε." "Βοήθα με να σε βοηθώ ν'ανεβούμε το βουνό." "Βρες μου ένα ψεύτη να σου βρω κι εγώ ένα κλέφτη." "Βρέχει καρεκλοπόδαρα." "Βρήκε ο γύφτος τη φυλή του κι'αναγάλιασε η ψυχή του." "Βρήκε ο γύφτος τη γενιά του κι'αναγάλιασε η καρδιά του." "Βρήκε ο Φίλιππος τον Ναθαναήλ." (Θρησκ.) "Βροντάν τα σίδερα, βροντάν κι οι σακοράφες." Γ"Γάϊδαρο σκουντάς; Πορδιές θ` ακούσεις." "Γελάει καλύτερα όποιος γελάει τελευταίος." "Γελά ο μωρός καν τι μη γελοίον ει." (=Γελάει ο τρελος, παρόλο που δεν υπάρχει τίποτα που να είναι αστείο (=γελοίο)). "Γέρος κι αν επαινεύτηκεν, ανήφορος το δείχνει". "Για σένα μαυρομάτα μου έβγαλα εγώ τα μάτια μου." "Για τον παρά κολάζεσαι, με τον παρά κι αγιάζεις." "Γιάννης κερνάει και Γιάννης πίνει." "Γιος ο γαμπρός δε γίνεται κι η νύφη θυγατέρα". "Γλυκάθηκε η γριά τα σύκα κι έφαγε και τα συκόφυλλα." "Γλυκός ο ύπνος την αυγή , γυμνός ο κώλος την Λαμπρή." "Γουρούνι στο σακί." "Αγόρασε γουρούνι στο σακί." "Γυναίκα και καρπούζι η τύχη τα διαλέγει." " Γεια σου Γιάννη!κουκιά σπέρνω" "Τι κάνεις Γιάννη; Κουκιά σπέρνω" Δ"Δάσκαλος που δίδασκε και νόμο δεν εκράτει." "Δείξε μου το φίλο σου και θα σου πω ποιός είσαι." "Δεν έγινα παπάς ν' αγιάσω, έγινα για να περάσω." "Δεν είναι Γιάννης, είναι Γιαννάκης." "Δεν σου δόθηκαν από τους προγόνους σου, σου δανείστηκαν από τα παιδιά σου." "Δες μάνα και πάρε κόρη." "Δέσε το αρνί, όπου θέλει ο νοικοκύρης και μη σε νοιάζει αν το φάει ο λύκος." "Δουλειά δεν είχε ο διάολος, γαμούσε τα παιδιά του." "Δούλεψε στα νιάτα σου για να 'χεις στα γηρατειά σου." "Δυό γάιδαροι μαλώνανε σε ξένο αχυρώνα." "Δώσε ΄μένα και στο γιο μου, νά κι ο άντρας μου στην πόρτα." "Δώσε θάρρος στο χωριάτη ν΄ ανεβεί και στο κρεβάτι." "Δυο γελάν, κάτι ξέρουν. Ένας γελάει, τρελός είναι." Ε"Έβαλε την ουρά στα σκέλια." "Έβαλε το λύκο να φυλάει τα πρόβατα." "Έγινε λαγός." "Εγώ καλά παντρεύτηκα κι ας κλαίει όποιος με πήρε." "Εδώ καράβια χάνονται... βαρκούλες αρμενίζουν!" "Εδώ ο κόσμος καίγεται και το μουνί χτενίζεται " "Είδε ο τρελός το μεθυσμένο και φοβήθηκε." "Είπε ο γάιδαρος τον πετεινό κεφάλα." "Είπαν του τρελού να χέσει, κι εκείνος ξεκωλώθηκε." "Έκανε κι η μύγα κώλο κι έχεσε τον κόσμο όλο." "Έκανε κι η ψείρα κώλο κι έχεσε τον κόσμο όλο." "Έκαψα την καλύβα μου να μη με τρων' οι ψύλλοι." "Εκεί που βγάζεις το ψωμί σου, μη βάζεις το πουλί σου." "Εκεί που σ'αγαπούν να μην πολυπηγαίνεις, γιατί αν τύχει και σε βαρεθούν δε θα'χεις τί να γένεις ." "Έλα παππού μου να σου δείξω πού τό'χει η γιαγιά μου." "Έλα παππού να σου δείξω τ' αμπέλια σου." "Εμακρύναν οι ποδιές σου, σκεπαστήκαν οι πομπές σου." "Εμείς ψωμί δεν έχουμε κι η γάτα πίτα σέρνει." "Ένα μήλο την ημέρα το γιατρό τον κάνει πέρα." "Ένας κούκκος μοναχά την άνοιξη δεν φέρνει." "Έρμα μαντριά γιομάτα λύκους." "Eύκαιρ' τσουβάλ', σ'ο ποδάρ κι στεκ' (ποντιακό)." "Έφτασε ο κόμπος στο χτένι." "Έχε τα πόδια σου ζεστά, την κεφαλή σου κρύα, τον στόμαχόν σου ελαφρύ γιατρού δεν θα 'χεις χρεία." "Έχεις παράδες; Σου κάνουν τεμενάδες." "Εκατό ξυλιές στον ξένο κώλο λίγες είναι." "Έμαθε να βελονιάζει και γαμεί το μάστορή του." "Ένα το 'χει η Μαριορή το στεγνώνει το φορεί." Ζ"Ζαβός ζαβή παντρεύτηκε ζαβά παιδιά θα κάνουν." "Ζήσε μαύρε μου, τον Μάη να φας τριφύλλι." "Ζήσε Μάη να φας τριφύλλι."] Η"Η αλεπού σαν γεράσει γίνεται καλόγρια." "Η αλεπού εκατό και το αλεπουδάκι εκατόν δέκα." "Η βιάση ψήνει το ψωμί, μα δεν το καλοψήνει." "Η γκαμήλα αν θέλει γομαράγκαθα, ας μακρύνει το λαιμό της." "Η γλώσσα κόκκαλα δεν έχει μα κόκκαλα τσακίζει." "Η γρια η κοτα εχει το ζουμι." "Η γριά το μισοχείμωνο ξυλάγγουρο γυρεύει." "Η καθαριότητα είναι μισή αρχοντιά." "Η καλή η μέρα από το πρωί φαίνεται." "Η καλή νοικοκυρά είναι δούλα και κυρά." "Ήλιος και βροχή παντρεύονται οι φτωχοί, ήλιος και φεγγάρι παντρεύονται οι γαϊδάροι." "Ή μικρός-μικρός παντρέψου ή μικρός καλογερέψου." "Η νύφη όντας θα γεννηθεί της πεθεράς θα μοιάσει." "Ή παπάς παπάς, ή ζευγάς ζευγάς." "Η πολλή δουλειά τρώει τον αφέντη." "Η πουτάνα κι η χαζή έχει την τύχη την καλή." "Ήρθαν τ'άγρια να διώξουν τα ήμερα." "Ή στραβός ειν΄ ο γιαλός ή στραβά αρμενίζουμε." "Ήταν στραβό το κλήμα, το'φαγε κι γαϊδαρος." "Η τέχνη θέλει μάστορη κι η φάβα θέλει λάδι." "Η τιμή τιμή δεν έχει και χαράς τον που την έχει." "Η τρέλα δεν πάει στα βουνά." "Η φτήνια τρώει τον παρά." "Η χάρη θέλει αντίχαρη και πάντα χάρη μένει." Θ"Θα το βρει η στραβή τ' αρνί της." "Θα τον χορέψω στο ταψί." "Θέλει η κυρά μου και παίζουν τα γατιά." "Θέλει η πουτάνα να κρυφτεί και η χαρά δεν την αφήνει." "Θέλει και την πίτα ολόκληρη και το σκύλο χορτάτο." "Θελει και το γουρουνι κουδουνι." "Θέλεις το φτωχό να σκάσεις: Πες του λίρες να σ' αλλάξει." "Θού Κύριε φυλακή τω στόματί μου." (θρησκευτικό) "Θρέψε λύκο το χειμώνα, να σε φάει το καλοκαίρι." Ι"Ίδιο πρόσωπο έρχεται, ίδιο μαντάτο φέρνει." "Ιδού η Ρόδος, ιδού και το πήδημα." Κ"Καθαρός ουρανός αστραπές δε φοβάται." "Κάθε αρχή και δύσκολη." "Κάθε εμπόδιο σε καλό." "Κάθε μαχαλάς και τάξη, κάθε ρούγα και ζακόνι." "Κάθε πράμα στον καιρό του και τον Αύγουστο ο κολιός." "Και με τα χίλια βάσανα πάλι η ζωή γλυκιά είναι." "Καινούριο κοσκινάκι μου, και πού να σε κρεμάσω;" "Και ο άγιος φοβέρα θέλει." "Καιρός πανιά, καιρός κουπιά." "Καιρός φέρνει τα λάχανα, καιρός τα παραπούλια." "Κακή μοίρα έχεις άντρα μου, ούλοι 'πνιγήκανε και σύ εγλύτωσες." "Κακό σκυλί ψόφο δεν έχει." "Καλά είν' τα ρουπακόφυλλα με το ρογί το λάδι." "Καλιμασιά και Νένητα, Πυργί και Βερβεράτο αυτά τα τέσσερα χωριά βάζουν τη Χίο κάτω." "Κάλιο αργά παρά ποτέ."* "Κάλλιο γαϊδουρόδενε παρά γαϊδουρογύρευε." "Κάλιο πέντε και στο χέρι, παρά δέκα και καρτέρει." "Κάλλιο σταυρός στην πόρτα σου, παρά στην εδική μου." "Κάλλιο χήρα κακομοίρα, παρά κακοπαντρεμένη." "Καλομαθε η γρια στα συκα θα φαει και τα συκοφυλα." "Καλομελέτα κι έρχεται." "Καλύτερα πρώτος στο χωριό, παρά δεύτερος στη πόλη." "Κάλιο πρώτος στο χωριό, παρά δεύτερος στη πόλη." "Κάνε το καλό και ρίξ'το στο γιαλό." "Κάποιο λάκκο έχει η φάβα." "Καράβι που αργεί σκατά είναι φορτωμένο." "Κι αλευρωμένος να 'ναι ο ποντικός, η γάτα τον γνωρίζει." "Κι αν εισαι και παπάς, με την αράδα σου θα πας." "Κίνησε ο Εβραίος για το παζάρι κι ήταν ημέρα Σάββατο." "Κομίζει γλαύκα ες Αθήνας." "Κοντά στα ξερά καίγονται και τα χλωρά." "Κοντή γυναίκα πέρδικα, ψηλή σαλαμπαντάνα." "Κοντός ψαλμός αλληλούϊα." "Κόρακας κοράκου μάτι δε βγάζει." "Κουκκί το κουκκί γεμίζει το σακί." "Κράτα με να σε κρατώ ν΄ ανεβούμε το βουνό." "Κρένω 'γω τσαμπουνίζει κι' άντρας μου." "Κύλησε ο τέντζερης και βρήκε το καπάκι." Λ"Λάδια πολλά και τηγανητά τίποτα." "Λιθάρι που κυλάει, χόρτο δεν κρατάει." "Λαγός την φτέρη έσειε, κακό του κεφαλιου του." "Λάδι βρέχει κάστανα χιονίζει." "Λείπ' ο γάτος χορεύουν τα ποντίκια." "Λάχανα 'ς τη μάνα μου,λάχανα 'ς τον άντρα μου, κάλλια ήταν 'ς μάνα μου." Μ"Μ' ένα σμπάρο δυο τρυγόνια." "Μάζευε κι ας είναι και ρώγες." "Μαζί με τα χλωρά καίγονται και τα ξερά." "Μάη μου, καλέ μου μήνα, νά'σουν δυο φορές το χρόνο!" "Μάθαν ότι γαμιόμαστε, πλακώσανε κι οι γύφτοι." "Μάθε γέρο γράμματα τώρα στα γεράματα." "Μάθε τέχνη κι άστηνε και αν πεινάσεις πιάστηνε." "Μάρτης γδάρτης και παλουκοκαύτης." "Μας έμαθαν οι Κρητικοί πως είμαστε Χανιώτες." "Μάτια που δε βλέπονται γρήγορα λησμονιούνται." "Μαύρη μοίρα που 'χεις άντρα, όλοι παν και δε γυρίζουν εσύ πας κι έρχεσαι." "Με ήλιο τά'βγαζα, με ήλιο τά'βαζα, τί'χαν τα έρμα και ψοφούσαν;" "Με όποιον δάσκαλο καθίσεις, τέτοια γραμματα θα μάθεις." "Μεγάλα καράβια, μεγάλες φουρτούνες." "Μεγάλη μπουκιά φάε, μεγάλη κουβέντα μην πεις." "Μεγαλώνει το γομάρι και κονταίνει το σαμάρι." "Με τον παρά μου γαμώ και την κυρά μου." "Μη δεις ψηλό και φοβηθείς,κοντό κι αναθαρρέψεις." "Μη θωρείς με πως κουτσαίνω, δες την ίσια μου τη μοίρα." "Μην κακολογάς το σπίτι σου, μην πεσει και σε πλακώσει!" "Μην τάξεις σ'΄Αγιο κερί και σε παιδί κουλούρι." "Μην τάξεις σ'΄Αγιο κερί και σε παιδί παιχνίδι." "Μην το πεις ούτε του παπά." "Μήτ' ο σκύλος τρώει τ' άχυρο μήτε το γάιδαρο αφήνει." "Μια στο καρφί και μια στο πέταλο." "Μια του κλέφτη , δυο του κλέφτη , τρεις και η κακή του μέρα." "Μικρόν κώλον δεν έδειρες, μέγαν μη φοβερίζεις." "Μικρό-μικρό τ'αλώνι μου, να'ναι μοναχικό μου." "(Η) Μουνότριχα τραβάει (και) καράβι." "Μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα." "Μοναχός σου χορευε κι`οσο θελεις πηδα." "Μού'κανες τη μέρα δάκρυ και τη νύχτα συμφορά." Ν"Να απλώνεις τα πόδια σου όσο φτάνει το στρώμα σου." "Να 'καναν οι μύγες μέλι, τρεις οκάδες στον παρά." "Να ζήσει όποιος μ' έβρισε, να σκάσει όποιος μου το 'πε." "Να λιλί δος μου τσιτσί." "Να ξαναγενόμουν νύφη, θα 'ξερα να προσκυνήσω." "Να σε κάψω Γιάννη, να σ'αλείψω μέλι." "Να σε χέσω Γιάννη, να σ'αλείψω μέλι." "Να 'ταν τα Φώτα βροχερά και η Λαμπρή βροχάτη." "Νάτανε η ζήλεια ψώρα θα ξυνόταν όλη η χώρα!" "Νηστεύει ο δούλος του Θεού,γιατί ψωμί δεν έχει." "Νηστικό αρκούδι δεν χορεύει." "Νιός ήμουνα και γέρασα." Ξ"Ξύδι χάρισμα,γλυκό σαν μέλι." Ο"Ο βρεγμένος τη βροχή δεν τη φοβάται." "Ο έρως χρόνια δεν κοιτά." "Ο Θεός αγαπάει τον κλέφτη, αγαπάει και το νοικοκύρη." "Ο καλός ο καπετάνιος στη φουρτούνα φαίνεται." "Ο καλός ο μύλος όλα τα αλέθει." "Ο καλός ο φίλος στην ανάγκη φαίνεται." "Ο κόσμος τό'χει τούμπανο κι'αυτός κρυφό καμάρι." "Όλα τά'χε η Μαριωρή, ο φερετζές της έλειπε." "Όλα του γάμου δύσκολα κι η νύφη γκαστρωμένη." "Όλοι οι καλοί μαζί, κι ο ψωριάρης χώρια." "Ο λύκος κι αν εγέρασε κι άσπρισε το μαλλί του, μήτε τη γνώμην άλλαξε μήτε την κεφαλήν του." "Ο λύκος στην αναμπουμπούλα χαίρεται." "Όμοιος ομοίω αεί πελάζει." "Όμοιος στον όμοιο και κοπριά στα λάχανα." "Ο νηστικός καρβέλια ονειρεύεται." "Ο πεινασμένος καρβέλια ονειρεύεται." "Ο ψεύτης και ο κλέφτης το πρώτο χρόνο χαίρονται." "Οι δρόμοι είναι ανοικτοί και τα σκυλιά δεμένα." "Οι καλοί λογαριασμοί κάνουν τους καλούς φίλους." "Οι πουτάνες κι οι τρελές έχουν τις τύχες τις καλές." "Ο πνιμένος από τα μαλλιά του πιάνεται." "Ο Φλεβάρης κι αν φλεβίσει, καλοκαίρι θα μυρίσει." "Όλα εδώ πληρώνονται." "Όπoιος βιάζεται σκoντάφτει." "Όποιος δεν θέλει να ζυμώσει πέντε μέρες κοσκινίζει." "Όποιος δεν έχει μυαλό έχει πόδια." "Όποιος είν' έξω απ'το χορό, πολλά τραγούδια ξέρει." "Όποιος έχει πολύ πιπέρι βάζει και στα λάχανα." "Όποιος έχει τη μύγα μυγιάζεται." "Όποιος θέλει τα γένια έχει και τα κτένια." "Όποιος θέλει τα πολλά χάνει και τα λίγα." "Όποιος καεί από χυλό φυσάει και το γιαούρτι." "Όποιος μπλέκει με τα πίτουρα τον τρώνε οι κότες." "Όποιος ανακατεύεται με τα πίτουρα τον τρώνε οι κότες." "Όποιος νύχτα περπατεί, λάσπες και σκατά πατεί." "Όποιος τα φίδια κυνηγά, φίδι θα τον δαγκώσει, και όποιος τον κίνδυνο αγαπά, αυτός θα τον σκοτώσει." "Όποιος χάνει στα χαρτιά κερδίζει στην αγάπη." "Όπου αγάλι-αγάλι περπατεί, μακριά μπορεί να πάει." "Όπου ακούς πολλά κεράσια, κράτα και μικρό καλάθι." "Όπου βλέπεις μάσα κάτσε κι όπου βλέπεις ξύλο τρέχα." "Οπου γάμος και χαρά η Βασίλω πρώτη." "Όπου δεν πίπτει λόγος, πίπτει ράβδος." "Όπου έχει δυο αγαπητικές χαρά έχει μεγάλη, γιατί όταν μαλώνει με τη μια κινάει και πάει στην άλλη ." "Όπου λαλούν πολλά κοκόρια, αργεί να ξημερώσει." "Όπου υπάρχει καπνός, υπάρχει και φωτιά." "Όπου φτωχός κι η μοίρα του." "Όπως έστρωσες θα κοιμηθείς." "Όσα δεν φτάνει η αλεπού τα κάνει κρεμαστάρια." "Όσα ξέρει ο νοικοκύρης δε τα ξέρει ο κόσμος όλος." "Όσα φέρνει η ώρα δε τα φέρνει ο χρόνος." "Ο σκοπός αγιάζει τα μέσα." "Όταν δεις ακρίβεια, καρτέρειε και τη φθήνεια." "Όταν διψάει η αυλή σου νερό έξω μη χύσεις." "Όταν ευρείς τοπ φόρτωμα πληρώσου το κουρμέκι." "Όταν κοιμάται ο γιόκας μου ψωμί δε μας γυρεύει." "Ό,τι δίνεις παίρνεις." "Οτι λάμπει δεν είναι χρυσός." "Ουδείς μωρότερος των ιατρών, αν δεν υπήρχαν οι διδάσκαλοι." "Ουδέν κακό αμιγές καλού." "Ούτε το διάβολο να δεις, ούτε τον σταυρό σου να κάνεις." "Όύτε ψύλλος στον κόρφο του." (δε θά'θελα νά'μαι) "Ο Φλεβάρης κι αν φλεβίσει, καλοκαίρι θα μυρίσει." "Όχι Γιάννης, Γιαννάκης." Π"Πάρ' τ' αυγό και κούρεψ' το." "Πάρ' τονα στο γάμο σου, να σου πει και του χρόνου." "Παπά παιδί διαβόλου εγγόνι." "Παπάς εγίνεις Κωσταντή; Έτσι το 'φερ' η κατάρα." "Παπάς στην πόλη, η παπαδιά 'μολογάει." "Παπούτσι από τον τόπο σου κι ας είναι μπαλωμένο." "Πάρτ΄ αυγό και κούρευτο." "Παρ'τον στο γάμο σου να σου πει "και του χρόνου!" " "Περήφανος καλόγερος, άδεια τα σάκουλά του." "Περί ορέξεως κολοκυθόπιτα." "Πέρσι ψόφησε, φέτος βρόμησε." "Πες πες το κοπέλι κάνει τη γριά και θέλει." "Πες πες το κοπέλι κάνει την κυρά και θέλει." "Πέσε σύκο να σε φάω." "Πέτρα που θέλει να κυλά, ποτέ δεν χορταριάζει." "Πέτρα που κυλά μούχλα ποτέ δε πιάνει." "Πήγε για μαλλί και βγήκε κουρεμένος." "Πιες μόνο νερό, να'χεις κεφάλι καθαρό." "Πίσω έχει η αχλάδα την ουρά." "Πίττα που δεν τρως, τί σε μέλλει κι αν καεί;" "Πλεύουν τα μήλα στο νερό πλεύουν και οι καβαλίνες." "Πνίγεσαι σε μια κουταλιά νερό." "Πότε έγινα φαντίνα; Όταν βρήκα τον καιρό"; Σημ. Φαντίνα είναι η πρωτότοκη κόρη, η οποία είχε ιδιαίτερα προνόμια. "Πότε με τα καρύδια του, πότε με τον χαλβά του. Ήφερε την καλογριά εις τα θελήματά του." "Ποτέ μη δώσεις στον φτωχό πόρτα και παραθύρι και πάπλωμα να σκεπαστεί, μη σηκωθεί και φύγει." "Πρόβατο που βελάζει χάνει την χαψιά του." "Πρώτα όβασον κι`επεκεί κακάντσον." (ποντιακή) "Πυρ, γυνή και θάλασσα." "Πώς πάν' αράπη τα παιδιά σου, όσο πάνε και μαυρίζουνε." Ρ"Ράβε ξήλωνε δουλειά να μη σου λείπει." "Ρε, γαμπρέ, η μύτη σου. Είν' από το χειμώνα." "Ρωμιών καυγάς, Τούρκων χαλβάς." "Ρωτώντας πας στην Πόλη." Σ"Σ'αγαπώ κυρά μ' να κλαν'ς, μα όχ' κι αν το παρακάν'ς (κοζανίτικη)." "Σ' άλογο ξένο αν ανεβείς, μεσοστρατίς πεζεύεις." "Σ' έναν δίνουν και δεν παίρνει, άλλον δέρνουν και δε φεύγει." "Σα θέλει η νύφη κι ο γαμπρός, τύφλα νά'χει ο πεθερός." "Σακάκι πληρώνεις, σακάκι παίρνεις. Μανίκι πληρώνεις, μανίκι παίρνεις." "Σαν αστράφτει και βροντά, δέσε την βάρκα του ψαρά." "Σαν σ' αρέσει η φάβα σπείρε και κάνα λαθούρι." "Σαρανταπέντε Γιάννηδες ενός κοκόρου γνώση." "Σε καλού κουμπάρου σπίτι, όποιος κάθεται δε φεύγει." "Σε ξένο γάιδαρο καβάλα γρήγορα και κατέβα γρήγορα." "Σηκωθήκαν τα ποδάρια να βαρέσουν το κεφάλι." "Σηκωθήκανε τ'αγγούρια να γαμήσουν το μανάβη." "Σήμερα κινήσαμε κι αύριο πόσες έχουμε." "Σκατο κι`εν, η γιαγια μ' έχεσεν." (ποντιακή) "Σκύλο που γαβγίζει μη φοβάσαι." "Σκύλος που γαβγίζει δεν δαγκώνει." "Σου χαρίζουν γάιδαρο και τον κοιτάς στα δόντια." "Σπίτι χωρίς Γιάννη, προκοπή δεν κάνει." "Στείλε στους γύφτους να βρεις προζύμι." "Στερνή μου γνώση να σ΄ είχα πρώτα." "Στεφάνωσε και μπλέτσωσε και βάφτισε και φεύγα." "Στη βράση κολλάει το σίδερο." "Στην αναβροχιά καλό είν'και το χαλάζι." "Στην χώρα των τυφλών, ο μονόφθαλμος είναι βασιλιάς." "Στο αγελαδοκούρεμα." (=στις καλένδες) "Στο σπασμένο το σακί θέλεις βάλε θέλεις μη." "Στο σπίτι του κρεμασμένου δεν μιλάνε για σκοινί." "Στο τέλος ξυρίζουν το γαμπρό." "Στον ακάλεστο το γάμο ή διωγμένος ή δαρμένος." "Στου κουφού τη πόρτα όσο θέλεις βρόντα." "Συν Αθηνά και χείρα κίνει." "Σφάξε με Πασά μ' να αγιάσω." "Σώπα συ να κρίνω γω, σήκω συ να κάτσω γω." Τ"Τα δικά σου αμπέλια φράζε και τα ξένα μη γυρεύεις." "Τα ζώα μου αργά." "Τα μάτια που δε βλέπονται γρήγορα λησμονιούνται." "Τα μεταξωτά βρακιά θέλουν και επιδέξιους κώλους." "Τα μυαλά σου και μια λίρα και του μπογιατζή ο κόπανος." "Τα λίγα λόγια ζάχαρη και τα καθόλου μέλι." "Τα πολλά λόγια είναι φτώχεια." "Τα πολλά πνίγουν τον άντρα και τα λίγα τη γυναίκα." "Τα ράσα δεν κάνουν τον παπά." "Της γυναίκας ο καημός, λούσα πούτσα και χορός." "Της καλομάνας το παιδί, το πρώτο να 'ναι κορίτσι." "Της κοντής ψωλής της φταίνε οι τρίχες." "Της κοντής ψωλής τα μαλλιά της φταίγανε ." "Της νύχτας τα καμώματα, τα βλέπει η μέρα και γελά." "Της φυλακής τα σίδερα είναι για τους λεβέντες." "Τι γυρεύει η αλεπού στο παζάρι;" "Τι έχεις Γιάννη; Τι είχα πάντα!" "Τι κάνεις Γιάννη; Κουκιά σπέρνω!" "Τι κι αν σε δέρνουν δεκατρείς, αν δε σε δέρνει ο νους σου." "Τι μπρόκολα τι λάχανα." "Τί 'ναι ο κάβουρας τι το ζουμί του." "Τι χοντρό κεφάλι που 'χεις. Με στενεύει η σκούφια σου." "Το αγώι ξυπνάει τον αγωγιάτη." "Το βουβάλι κι αν ξεπέσει πάλι αξίζει ένα βόιδι." "Το γαρούφαλο είναι μαύρο μα πουλιέται με το δράμι." "Το γοργό και χάριν έχει." "Το γύφτο κάναν βασιλιά κι'αυτός γύρευε ρείκια." "Το δις εξ'αμαρτείν ουκ ανδρός σοφού." "Το έξυπνο πουλί από την μύτη πιάνεται." "Το καλό πράγμα αργεί να γίνει." "Το καλό το αρνί, από δυο μάνες γεννιέται." "Το καλό το παλικάρι ξέρει κι άλλο μονοπάτι." "Το μήλο κάτω απ' την μηλιά θα πέσει." "Το'να χέρι νίβει τ'άλλο και τα δυό το πρόσωπο." "Τον αράπη κι αν τον πλένεις το σαπούνι σου χαλάς." "Το ξένο είναι πιο γλυκό." "Το ξέρει ο Αχμέτ, ο Μεχμέτ, και ο κόσμος όλος." "Το ξύλο βγηκε από τον παράδεισο." "Το παιδί σου πάντρεψες; Γείτονα το 'καμες. Κι όχι καλογείτονα, αλλά κακογείτονα." "Το πολύ το κυρ'ελέησον το βαριέται κι ο παπάς." "Το πολύ το τάκα τάκα κάνει το παιδί μαλάκα." "Το πολύ το τίκι τίκι κάνει το παιδί φυστίκι." "Το φτηνό είν' κι ακριβό." "Το φτηνό το κρέας το τρώνε οι σκύλοι." "Το ψάρι βρωμάει απ΄ το κεφάλι." "Τον αράπη κι αν τον πλένεις, το σαπούνι σου χαλάς." "Του κουτσοδόντη παξιμάδι του τυχαίνει." "Του φτωχού η κοιλία όταν γομούτε η ψωλίατ`σκούτε." (ποντιακή) "Τραβάτε με κι ας κλαίω." "Τρεις λαλούν και δυο χορεύουν." "Τρεις το λάδι, τρεις το ξύδι, έξι το λαδόξυδο." "Τρελός ράφτης, μακριά κλωστή." "Τρώγοντας έρχεται η όρεξη." "Τσάμπα ξύδι γλυκό σα μέλι." "Των φρονίμων τα παιδιά πριν πεινάσουν μαγειρεύουν." "Τώρα που βρήκαμε παπά άς θάψουμε πέντ 'έξι." "Τώρα στα γεράματα μάθε γέρο γράμματα!" Υ"Υπάρχουν κι αλλού πορτοκαλιές που κάνουν πορτοκάλια." "Ύστερα απ' τη βροχή έρχεται και χαλάζι." "Ύστερνή μου γνώση να σε είχα πρώτα." Φ"Φασούλι το φασούλι γεμίζει το σακούλι." "Φάτε μάτια ψάρια και κοιλιά περίδρομο." "Φίδι φύλα το χειμώνα να σε φάει το καλοκαίρι." "Φίλε μου στην ανάγκη μου κι οχθρέ μου στη χαρά μου." "Φοβάται ο Γιάννης το θεριό και το θεριό το Γιάννη." "Φοβέρισε τον κώλο σου μη χέσει τα κλιτσιά σου." "Φρου φρου και τ' αμπέλι ξέφραγο." "Φύλαγε τα ρούχα σου να έχεις τα μισά." "Φωνάζει ο κλέφτης να φοβηθεί ο νοικοκύρης." Χ"Χάρε χαρά που μου 'φερες και λύπη που μου πήρες." "Χάρη στο βασιλικό ποτίζεται και η γλάστρα." "Χέσε μέσα Πολυχρόνη που δεν γίναμε ευζώνοι." "Χέστηκε η Φατμέ στο Γενί τζαμί." "Χέστηκε η φοράδα στ΄ αλώνι." "Χέστηκε η φοράδα στο Γενί Τζαμί και κατούρησε στ' άχυρα." "Χέσε ψηλά κι αγνάντευε." "Χέσε ψηλά κι αγνάντευε και πέτα βοτσαλάκια." "Χόρευε κυρά Ντουντού κοίτα και το σπίτι σου." "Χρόνου φείδου." (Αρχαίο) "Χωριό που φαίνεται κολαούζο δε θέλει." "Χωρίς κουπιά και άρμενα, Αϊ-Νικόλα βόηθα." "Χτίζει σπίτια η ομόνοια, τα γκρεμίζει η διχόνοια." Ψ"Ψαρεύει σε θολά νερά." Ω"Ώρα καλή στην πρύμνη σου κι αέρα στα πανιά σου." ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΠΑΡΟΙΜΙΕΣ (συλλεκτικό)

Α

• "Αγάλι αγάλι γίνεται η αγουρίδα μέλι!"
• "Αγάλι αγάλι τούμπανα, τι είναι φτωχός ο γάμος."
• "Αγαπά ο κάπελας το μεθυσμένο, μα γαμπρό δεν τον κάν'."
• "Αγαπάει ο Θεός τον κλέφτη, αγαπάει και το νοικοκύρη."
• "Αγρόν ηγόραζεν!" (θρησκευτικό)
• "Αδέρφια αγαπημένα, κάστρα που δεν παίρνονται."
• "Αϊ-Γιώργη μου ακριβός είσαι."

• "Ακριβό τ' αϊ-Γιωργιού το σφουγγάτο".
• "Ακριβό το κερί τ' αϊ-Γιωργιού."

• "Ακόμα δεν τον είδαμε, Γιάννη τον βαφτίσαμε."
• "Ακριβός στα πίτουρα και φτηνός στ' αλεύρι."
• "Ακριβοί στα πίτουρα, φτηνοί στα λάχανα."
• "Αλάργα από πλώρη καραβιού και μουλαριού το κώλο."
• "Αλλα λεει η γιαγια μου αλλα ακουν τ`αυτια μου."

• "Αλλα λεει η θεια μου αλλα ακουν τ`αυτια μου."

• "Άλλα ντάλα τα μεγάλα της Παρασκευής το γάλα."
• "Άλλα τα μάτια του λαγού κι άλλα της κουκουβάγιας."
• "Άλλαξε ο Μανωλιός, έβαλε τη σκούφια του αλλιώς."
• "Άλλη η δουλειά του ναύτη, κι άλλη του καντηλανάφτη."
• "Άλλοι σπέρνουν και θερίζουν κι άλλοι τρών' και μαγαρίζουν."
• "Αλλού με τρίβεις δέσποτα, κι` αλλού έχω τον πόνο."
• "Αλλού τ' όνειρο κι αλλού το θάμα."
• "Αλλού τα κακαρίσματα κι αλλού γεννούν οι κότες."
• "Άμα δεν έχεις νύχια να ξυστείς μη περιμένεις άλλον."
• "Άμα δε πάει το βουνό στον Μωάμεθ, θα πάει ο Μωάμεθ στο βουνό."
• "Άμα κι θέλω να φιλώσε ρωτώ που και κα εν το μάγουλο σ'."

• ("Άμα δεν θέλω να σε φιλήσω ρωτώ που είναι το μάγουλό σου.")

• "Αμαρτία εξομολογημένη, η μισή συγχωρεμένη."
• "Αν βρέξει ο Μάρτης δυό νερά κι ο Απρίλης άλλο ένα, χαρά σ'εκείνον τον ζευγά πού'χει πολλά σπαρμένα."
• "Αν δεν λαλήσει ο τζίτζικας, δεν είναι καλοκαίρι."
• "Αν δεν παινέψεις το σπίτι σου θα πέσει να σε πλακώσει."
• "Αν δεις καράβι στο βουνό, μουνί θα το'χει σύρει."
• "Αν ήταν η δουλειά καλή θα δούλευε κι ο Δεσπότης."
• "Aν θα ξαναγίνου νύφη ξέρου να χαμογελώ."
• "Αν σ΄ αρέσει μπάρμπα Λάμπρο ξαναπέρνα από την Άνδρο." (ιστορικό)
• "Ανεμομαζώματα διαβολοσκορπίσματα."
• "Άνθρωπος αγράμματος ξύλο απελέκητο."
• "Αντί να τρίζει η άμαξα, τρίζει ο αμαξηλάτης."
• "Ανύπαντρος προξενητής, για λόγου του γυρεύει."
• "Από μικρό κι από τρελό μαθαίνεις την αλήθεια."
• "Από την πόλη έρχομαι και στην κορφή κανέλα."
• "Από ρόδο βγαίνει αγκάθι κι από αγκάθι βγαίνει ρόδο."
• "Απ'το ολότελα, καλή κι η Παναγιώταινα."
• "Άρμεγε και κούρευε χέζε και δεμάτιαζε."
• "Ας με λένε Βοϊβοντίνα κι ας ψοφώ από την πείνα."
• "Άσπρα μαλλιά στην κεφαλή, κακά μαντάτα στη ψωλή ."
• "Αυγό να πάρεις απ' αυτόν δεν έχει κρόκο μέσα."
• "Αχάριστο ευλογείς, νεκρό δανείζεις."]

Β

• "Βάλαν τον τρελό να χέσει κι έκατσε και ξεκωλιάστει."
• "Βαράτε με κι ας κλαίω!"
• "(Εδώ) βλέπεις το λύκο, κι εσύ ψάχνεις τ'αχνάρια."
• "Βλέπεις φαΐ, κάτσε φάε. Βλέπεις ξύλο, σήκω φύγε."
• "Βοήθα με να σε βοηθώ ν'ανεβούμε το βουνό."
• "Βρες μου ένα ψεύτη να σου βρω κι εγώ ένα κλέφτη."
• "Βρέχει καρεκλοπόδαρα."
• "Βρήκε ο γύφτος τη φυλή του κι'αναγάλιασε η ψυχή του."

• "Βρήκε ο γύφτος τη γενιά του κι'αναγάλιασε η καρδιά του."

• "Βρήκε ο Φίλιππος τον Ναθαναήλ." (Θρησκ.)
• "Βροντάν τα σίδερα, βροντάν κι οι σακοράφες."

Γ

• "Γάϊδαρο σκουντάς; Πορδιές θ` ακούσεις."
• "Γελάει καλύτερα όποιος γελάει τελευταίος."
• "Γελά ο μωρός καν τι μη γελοίον ει."

• (=Γελάει ο τρελος, παρόλο που δεν υπάρχει τίποτα που να είναι αστείο (=γελοίο)).

• "Γέρος κι αν επαινεύτηκεν, ανήφορος το δείχνει".
• "Για σένα μαυρομάτα μου έβγαλα εγώ τα μάτια μου."
• "Για τον παρά κολάζεσαι, με τον παρά κι αγιάζεις."
• "Γιάννης κερνάει και Γιάννης πίνει."
• "Γιος ο γαμπρός δε γίνεται κι η νύφη θυγατέρα".
• "Γλυκάθηκε η γριά τα σύκα κι έφαγε και τα συκόφυλλα."
• "Γλυκός ο ύπνος την αυγή , γυμνός ο κώλος την Λαμπρή."
• "Γουρούνι στο σακί."

• "Αγόρασε γουρούνι στο σακί."

• "Γυναίκα και καρπούζι η τύχη τα διαλέγει."
• " Γεια σου Γιάννη!κουκιά σπέρνω"

• "Τι κάνεις Γιάννη; Κουκιά σπέρνω"

Δ

• "Δάσκαλος που δίδασκε και νόμο δεν εκράτει."
• "Δείξε μου το φίλο σου και θα σου πω ποιός είσαι."
• "Δεν έγινα παπάς ν' αγιάσω, έγινα για να περάσω."
• "Δεν είναι Γιάννης, είναι Γιαννάκης."
• "Δεν σου δόθηκαν από τους προγόνους σου, σου δανείστηκαν από τα παιδιά σου."
• "Δες μάνα και πάρε κόρη."
• "Δέσε το αρνί, όπου θέλει ο νοικοκύρης και μη σε νοιάζει αν το φάει ο λύκος."
• "Δουλειά δεν είχε ο διάολος, γαμούσε τα παιδιά του."
• "Δούλεψε στα νιάτα σου για να 'χεις στα γηρατειά σου."
• "Δυό γάιδαροι μαλώνανε σε ξένο αχυρώνα."
• "Δώσε ΄μένα και στο γιο μου, νά κι ο άντρας μου στην πόρτα."
• "Δώσε θάρρος στο χωριάτη ν΄ ανεβεί και στο κρεβάτι."
• "Δυο γελάν, κάτι ξέρουν. Ένας γελάει, τρελός είναι."

Ε

• "Έβαλε την ουρά στα σκέλια."
• "Έβαλε το λύκο να φυλάει τα πρόβατα."
• "Έγινε λαγός."
• "Εγώ καλά παντρεύτηκα κι ας κλαίει όποιος με πήρε."
• "Εδώ καράβια χάνονται... βαρκούλες αρμενίζουν!"
• "Εδώ ο κόσμος καίγεται και το μουνί χτενίζεται "
• "Είδε ο τρελός το μεθυσμένο και φοβήθηκε."
• "Είπε ο γάιδαρος τον πετεινό κεφάλα."
• "Είπαν του τρελού να χέσει, κι εκείνος ξεκωλώθηκε."
• "Έκανε κι η μύγα κώλο κι έχεσε τον κόσμο όλο."

• "Έκανε κι η ψείρα κώλο κι έχεσε τον κόσμο όλο."

• "Έκαψα την καλύβα μου να μη με τρων' οι ψύλλοι."
• "Εκεί που βγάζεις το ψωμί σου, μη βάζεις το πουλί σου."
• "Εκεί που σ'αγαπούν να μην πολυπηγαίνεις, γιατί αν τύχει και σε βαρεθούν δε θα'χεις τί να γένεις ."
• "Έλα παππού μου να σου δείξω πού τό'χει η γιαγιά μου."

• "Έλα παππού να σου δείξω τ' αμπέλια σου."

• "Εμακρύναν οι ποδιές σου, σκεπαστήκαν οι πομπές σου."
• "Εμείς ψωμί δεν έχουμε κι η γάτα πίτα σέρνει."
• "Ένα μήλο την ημέρα το γιατρό τον κάνει πέρα."
• "Ένας κούκκος μοναχά την άνοιξη δεν φέρνει."
• "Έρμα μαντριά γιομάτα λύκους."
• "Eύκαιρ' τσουβάλ', σ'ο ποδάρ κι στεκ' (ποντιακό)."
• "Έφτασε ο κόμπος στο χτένι."
• "Έχε τα πόδια σου ζεστά, την κεφαλή σου κρύα, τον στόμαχόν σου ελαφρύ γιατρού δεν θα 'χεις χρεία."
• "Έχεις παράδες; Σου κάνουν τεμενάδες."
• "Εκατό ξυλιές στον ξένο κώλο λίγες είναι."
• "Έμαθε να βελονιάζει και γαμεί το μάστορή του."
• "Ένα το 'χει η Μαριορή το στεγνώνει το φορεί."

Ζ

• "Ζαβός ζαβή παντρεύτηκε ζαβά παιδιά θα κάνουν."
• "Ζήσε μαύρε μου, τον Μάη να φας τριφύλλι."
• "Ζήσε Μάη να φας τριφύλλι."]

Η

• "Η αλεπού σαν γεράσει γίνεται καλόγρια."
• "Η αλεπού εκατό και το αλεπουδάκι εκατόν δέκα."
• "Η βιάση ψήνει το ψωμί, μα δεν το καλοψήνει."
• "Η γκαμήλα αν θέλει γομαράγκαθα, ας μακρύνει το λαιμό της."
• "Η γλώσσα κόκκαλα δεν έχει μα κόκκαλα τσακίζει."
• "Η γρια η κοτα εχει το ζουμι."
• "Η γριά το μισοχείμωνο ξυλάγγουρο γυρεύει."
• "Η καθαριότητα είναι μισή αρχοντιά."
• "Η καλή η μέρα από το πρωί φαίνεται."
• "Η καλή νοικοκυρά είναι δούλα και κυρά."
• "Ήλιος και βροχή παντρεύονται οι φτωχοί, ήλιος και φεγγάρι παντρεύονται οι γαϊδάροι."
• "Ή μικρός-μικρός παντρέψου ή μικρός καλογερέψου."
• "Η νύφη όντας θα γεννηθεί της πεθεράς θα μοιάσει."
• "Ή παπάς παπάς, ή ζευγάς ζευγάς."
• "Η πολλή δουλειά τρώει τον αφέντη."
• "Η πουτάνα κι η χαζή έχει την τύχη την καλή."
• "Ήρθαν τ'άγρια να διώξουν τα ήμερα."
• "Ή στραβός ειν΄ ο γιαλός ή στραβά αρμενίζουμε."
• "Ήταν στραβό το κλήμα, το'φαγε κι γαϊδαρος."
• "Η τέχνη θέλει μάστορη κι η φάβα θέλει λάδι."
• "Η τιμή τιμή δεν έχει και χαράς τον που την έχει."
• "Η τρέλα δεν πάει στα βουνά."
• "Η φτήνια τρώει τον παρά."
• "Η χάρη θέλει αντίχαρη και πάντα χάρη μένει."

Θ

• "Θα το βρει η στραβή τ' αρνί της."
• "Θα τον χορέψω στο ταψί."
• "Θέλει η κυρά μου και παίζουν τα γατιά."
• "Θέλει η πουτάνα να κρυφτεί και η χαρά δεν την αφήνει."
• "Θέλει και την πίτα ολόκληρη και το σκύλο χορτάτο."
• "Θελει και το γουρουνι κουδουνι."
• "Θέλεις το φτωχό να σκάσεις: Πες του λίρες να σ' αλλάξει."
• "Θού Κύριε φυλακή τω στόματί μου." (θρησκευτικό)
• "Θρέψε λύκο το χειμώνα, να σε φάει το καλοκαίρι."

Ι

• "Ίδιο πρόσωπο έρχεται, ίδιο μαντάτο φέρνει."
• "Ιδού η Ρόδος, ιδού και το πήδημα."

Κ

• "Καθαρός ουρανός αστραπές δε φοβάται."
• "Κάθε αρχή και δύσκολη."
• "Κάθε εμπόδιο σε καλό."
• "Κάθε μαχαλάς και τάξη, κάθε ρούγα και ζακόνι."
• "Κάθε πράμα στον καιρό του και τον Αύγουστο ο κολιός."
• "Και με τα χίλια βάσανα πάλι η ζωή γλυκιά είναι."
• "Καινούριο κοσκινάκι μου, και πού να σε κρεμάσω;"
• "Και ο άγιος φοβέρα θέλει."
• "Καιρός πανιά, καιρός κουπιά."
• "Καιρός φέρνει τα λάχανα, καιρός τα παραπούλια."
• "Κακή μοίρα έχεις άντρα μου, ούλοι 'πνιγήκανε και σύ εγλύτωσες."
• "Κακό σκυλί ψόφο δεν έχει."
• "Καλά είν' τα ρουπακόφυλλα με το ρογί το λάδι."
• "Καλιμασιά και Νένητα, Πυργί και Βερβεράτο αυτά τα τέσσερα χωριά βάζουν τη Χίο κάτω."
• "Κάλιο αργά παρά ποτέ."*
• "Κάλλιο γαϊδουρόδενε παρά γαϊδουρογύρευε."
• "Κάλιο πέντε και στο χέρι, παρά δέκα και καρτέρει."
• "Κάλλιο σταυρός στην πόρτα σου, παρά στην εδική μου."
• "Κάλλιο χήρα κακομοίρα, παρά κακοπαντρεμένη."
• "Καλομαθε η γρια στα συκα θα φαει και τα συκοφυλα."
• "Καλομελέτα κι έρχεται."
• "Καλύτερα πρώτος στο χωριό, παρά δεύτερος στη πόλη."

• "Κάλιο πρώτος στο χωριό, παρά δεύτερος στη πόλη."

• "Κάνε το καλό και ρίξ'το στο γιαλό."
• "Κάποιο λάκκο έχει η φάβα."
• "Καράβι που αργεί σκατά είναι φορτωμένο."
• "Κι αλευρωμένος να 'ναι ο ποντικός, η γάτα τον γνωρίζει."
• "Κι αν εισαι και παπάς, με την αράδα σου θα πας."
• "Κίνησε ο Εβραίος για το παζάρι κι ήταν ημέρα Σάββατο."
• "Κομίζει γλαύκα ες Αθήνας."
• "Κοντά στα ξερά καίγονται και τα χλωρά."
• "Κοντή γυναίκα πέρδικα, ψηλή σαλαμπαντάνα."
• "Κοντός ψαλμός αλληλούϊα."
• "Κόρακας κοράκου μάτι δε βγάζει."
• "Κουκκί το κουκκί γεμίζει το σακί."
• "Κράτα με να σε κρατώ ν΄ ανεβούμε το βουνό."
• "Κρένω 'γω τσαμπουνίζει κι' άντρας μου."
• "Κύλησε ο τέντζερης και βρήκε το καπάκι."

Λ

• "Λάδια πολλά και τηγανητά τίποτα."
• "Λιθάρι που κυλάει, χόρτο δεν κρατάει."
• "Λαγός την φτέρη έσειε, κακό του κεφαλιου του."
• "Λάδι βρέχει κάστανα χιονίζει."
• "Λείπ' ο γάτος χορεύουν τα ποντίκια."
• "Λάχανα 'ς τη μάνα μου,λάχανα 'ς τον άντρα μου, κάλλια ήταν 'ς μάνα μου."

Μ

• "Μ' ένα σμπάρο δυο τρυγόνια."
• "Μάζευε κι ας είναι και ρώγες."
• "Μαζί με τα χλωρά καίγονται και τα ξερά."
• "Μάη μου, καλέ μου μήνα, νά'σουν δυο φορές το χρόνο!"
• "Μάθαν ότι γαμιόμαστε, πλακώσανε κι οι γύφτοι."
• "Μάθε γέρο γράμματα τώρα στα γεράματα."
• "Μάθε τέχνη κι άστηνε και αν πεινάσεις πιάστηνε."
• "Μάρτης γδάρτης και παλουκοκαύτης."
• "Μας έμαθαν οι Κρητικοί πως είμαστε Χανιώτες."
• "Μάτια που δε βλέπονται γρήγορα λησμονιούνται."
• "Μαύρη μοίρα που 'χεις άντρα, όλοι παν και δε γυρίζουν εσύ πας κι έρχεσαι."
• "Με ήλιο τά'βγαζα, με ήλιο τά'βαζα, τί'χαν τα έρμα και ψοφούσαν;"
• "Με όποιον δάσκαλο καθίσεις, τέτοια γραμματα θα μάθεις."
• "Μεγάλα καράβια, μεγάλες φουρτούνες."
• "Μεγάλη μπουκιά φάε, μεγάλη κουβέντα μην πεις."
• "Μεγαλώνει το γομάρι και κονταίνει το σαμάρι."
• "Με τον παρά μου γαμώ και την κυρά μου."
• "Μη δεις ψηλό και φοβηθείς,κοντό κι αναθαρρέψεις."
• "Μη θωρείς με πως κουτσαίνω, δες την ίσια μου τη μοίρα."
• "Μην κακολογάς το σπίτι σου, μην πεσει και σε πλακώσει!"
• "Μην τάξεις σ'΄Αγιο κερί και σε παιδί κουλούρι."

• "Μην τάξεις σ'΄Αγιο κερί και σε παιδί παιχνίδι."

• "Μην το πεις ούτε του παπά."
• "Μήτ' ο σκύλος τρώει τ' άχυρο μήτε το γάιδαρο αφήνει."
• "Μια στο καρφί και μια στο πέταλο."
• "Μια του κλέφτη , δυο του κλέφτη , τρεις και η κακή του μέρα."
• "Μικρόν κώλον δεν έδειρες, μέγαν μη φοβερίζεις."
• "Μικρό-μικρό τ'αλώνι μου, να'ναι μοναχικό μου."
• "(Η) Μουνότριχα τραβάει (και) καράβι."
• "Μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα."
• "Μοναχός σου χορευε κι`οσο θελεις πηδα."
• "Μού'κανες τη μέρα δάκρυ και τη νύχτα συμφορά."

Ν

• "Να απλώνεις τα πόδια σου όσο φτάνει το στρώμα σου."
• "Να 'καναν οι μύγες μέλι, τρεις οκάδες στον παρά."
• "Να ζήσει όποιος μ' έβρισε, να σκάσει όποιος μου το 'πε."
• "Να λιλί δος μου τσιτσί."
• "Να ξαναγενόμουν νύφη, θα 'ξερα να προσκυνήσω."
• "Να σε κάψω Γιάννη, να σ'αλείψω μέλι."

• "Να σε χέσω Γιάννη, να σ'αλείψω μέλι."

• "Να 'ταν τα Φώτα βροχερά και η Λαμπρή βροχάτη."
• "Νάτανε η ζήλεια ψώρα θα ξυνόταν όλη η χώρα!"
• "Νηστεύει ο δούλος του Θεού,γιατί ψωμί δεν έχει."
• "Νηστικό αρκούδι δεν χορεύει."
• "Νιός ήμουνα και γέρασα."

Ξ

• "Ξύδι χάρισμα,γλυκό σαν μέλι."

Ο

• "Ο βρεγμένος τη βροχή δεν τη φοβάται."
• "Ο έρως χρόνια δεν κοιτά."
• "Ο Θεός αγαπάει τον κλέφτη, αγαπάει και το νοικοκύρη."
• "Ο καλός ο καπετάνιος στη φουρτούνα φαίνεται."
• "Ο καλός ο μύλος όλα τα αλέθει."
• "Ο καλός ο φίλος στην ανάγκη φαίνεται."
• "Ο κόσμος τό'χει τούμπανο κι'αυτός κρυφό καμάρι."
• "Όλα τά'χε η Μαριωρή, ο φερετζές της έλειπε."
• "Όλα του γάμου δύσκολα κι η νύφη γκαστρωμένη."
• "Όλοι οι καλοί μαζί, κι ο ψωριάρης χώρια."
• "Ο λύκος κι αν εγέρασε κι άσπρισε το μαλλί του, μήτε τη γνώμην άλλαξε μήτε την κεφαλήν του."
• "Ο λύκος στην αναμπουμπούλα χαίρεται."
• "Όμοιος ομοίω αεί πελάζει."
• "Όμοιος στον όμοιο και κοπριά στα λάχανα."
• "Ο νηστικός καρβέλια ονειρεύεται."

• "Ο πεινασμένος καρβέλια ονειρεύεται."

• "Ο ψεύτης και ο κλέφτης το πρώτο χρόνο χαίρονται."
• "Οι δρόμοι είναι ανοικτοί και τα σκυλιά δεμένα."
• "Οι καλοί λογαριασμοί κάνουν τους καλούς φίλους."
• "Οι πουτάνες κι οι τρελές έχουν τις τύχες τις καλές."
• "Ο πνιμένος από τα μαλλιά του πιάνεται."
• "Ο Φλεβάρης κι αν φλεβίσει, καλοκαίρι θα μυρίσει."
• "Όλα εδώ πληρώνονται."
• "Όπoιος βιάζεται σκoντάφτει."
• "Όποιος δεν θέλει να ζυμώσει πέντε μέρες κοσκινίζει."
• "Όποιος δεν έχει μυαλό έχει πόδια."
• "Όποιος είν' έξω απ'το χορό, πολλά τραγούδια ξέρει."
• "Όποιος έχει πολύ πιπέρι βάζει και στα λάχανα."
• "Όποιος έχει τη μύγα μυγιάζεται."
• "Όποιος θέλει τα γένια έχει και τα κτένια."
• "Όποιος θέλει τα πολλά χάνει και τα λίγα."
• "Όποιος καεί από χυλό φυσάει και το γιαούρτι."
• "Όποιος μπλέκει με τα πίτουρα τον τρώνε οι κότες."

• "Όποιος ανακατεύεται με τα πίτουρα τον τρώνε οι κότες."

• "Όποιος νύχτα περπατεί, λάσπες και σκατά πατεί."
• "Όποιος τα φίδια κυνηγά, φίδι θα τον δαγκώσει, και όποιος τον κίνδυνο αγαπά, αυτός θα τον σκοτώσει."
• "Όποιος χάνει στα χαρτιά κερδίζει στην αγάπη."
• "Όπου αγάλι-αγάλι περπατεί, μακριά μπορεί να πάει."
• "Όπου ακούς πολλά κεράσια, κράτα και μικρό καλάθι."
• "Όπου βλέπεις μάσα κάτσε κι όπου βλέπεις ξύλο τρέχα."
• "Οπου γάμος και χαρά η Βασίλω πρώτη."
• "Όπου δεν πίπτει λόγος, πίπτει ράβδος."
• "Όπου έχει δυο αγαπητικές χαρά έχει μεγάλη, γιατί όταν μαλώνει με τη μια κινάει και πάει στην άλλη ."
• "Όπου λαλούν πολλά κοκόρια, αργεί να ξημερώσει."
• "Όπου υπάρχει καπνός, υπάρχει και φωτιά."
• "Όπου φτωχός κι η μοίρα του."
• "Όπως έστρωσες θα κοιμηθείς."
• "Όσα δεν φτάνει η αλεπού τα κάνει κρεμαστάρια."
• "Όσα ξέρει ο νοικοκύρης δε τα ξέρει ο κόσμος όλος."
• "Όσα φέρνει η ώρα δε τα φέρνει ο χρόνος."
• "Ο σκοπός αγιάζει τα μέσα."
• "Όταν δεις ακρίβεια, καρτέρειε και τη φθήνεια."
• "Όταν διψάει η αυλή σου νερό έξω μη χύσεις."
• "Όταν ευρείς τοπ φόρτωμα πληρώσου το κουρμέκι."
• "Όταν κοιμάται ο γιόκας μου ψωμί δε μας γυρεύει."
• "Ό,τι δίνεις παίρνεις."
• "Οτι λάμπει δεν είναι χρυσός."
• "Ουδείς μωρότερος των ιατρών, αν δεν υπήρχαν οι διδάσκαλοι."
• "Ουδέν κακό αμιγές καλού."
• "Ούτε το διάβολο να δεις, ούτε τον σταυρό σου να κάνεις."
• "Όύτε ψύλλος στον κόρφο του." (δε θά'θελα νά'μαι)
• "Ο Φλεβάρης κι αν φλεβίσει, καλοκαίρι θα μυρίσει."
• "Όχι Γιάννης, Γιαννάκης."

Π

• "Πάρ' τ' αυγό και κούρεψ' το."
• "Πάρ' τονα στο γάμο σου, να σου πει και του χρόνου."
• "Παπά παιδί διαβόλου εγγόνι."
• "Παπάς εγίνεις Κωσταντή; Έτσι το 'φερ' η κατάρα."
• "Παπάς στην πόλη, η παπαδιά 'μολογάει."
• "Παπούτσι από τον τόπο σου κι ας είναι μπαλωμένο."
• "Πάρτ΄ αυγό και κούρευτο."
• "Παρ'τον στο γάμο σου να σου πει "και του χρόνου!" "
• "Περήφανος καλόγερος, άδεια τα σάκουλά του."
• "Περί ορέξεως κολοκυθόπιτα."
• "Πέρσι ψόφησε, φέτος βρόμησε."
• "Πες πες το κοπέλι κάνει τη γριά και θέλει."

• "Πες πες το κοπέλι κάνει την κυρά και θέλει."

• "Πέσε σύκο να σε φάω."
• "Πέτρα που θέλει να κυλά, ποτέ δεν χορταριάζει."

• "Πέτρα που κυλά μούχλα ποτέ δε πιάνει."

• "Πήγε για μαλλί και βγήκε κουρεμένος."
• "Πιες μόνο νερό, να'χεις κεφάλι καθαρό."
• "Πίσω έχει η αχλάδα την ουρά."
• "Πίττα που δεν τρως, τί σε μέλλει κι αν καεί;"
• "Πλεύουν τα μήλα στο νερό πλεύουν και οι καβαλίνες."
• "Πνίγεσαι σε μια κουταλιά νερό."
• "Πότε έγινα φαντίνα; Όταν βρήκα τον καιρό";

• Σημ. Φαντίνα είναι η πρωτότοκη κόρη, η οποία είχε ιδιαίτερα προνόμια.

• "Πότε με τα καρύδια του, πότε με τον χαλβά του. Ήφερε την καλογριά εις τα θελήματά του."
• "Ποτέ μη δώσεις στον φτωχό πόρτα και παραθύρι και πάπλωμα να σκεπαστεί, μη σηκωθεί και φύγει."
• "Πρόβατο που βελάζει χάνει την χαψιά του."
• "Πρώτα όβασον κι`επεκεί κακάντσον." (ποντιακή)
• "Πυρ, γυνή και θάλασσα."
• "Πώς πάν' αράπη τα παιδιά σου, όσο πάνε και μαυρίζουνε."

Ρ

• "Ράβε ξήλωνε δουλειά να μη σου λείπει."
• "Ρε, γαμπρέ, η μύτη σου. Είν' από το χειμώνα."
• "Ρωμιών καυγάς, Τούρκων χαλβάς."
• "Ρωτώντας πας στην Πόλη."

Σ

• "Σ'αγαπώ κυρά μ' να κλαν'ς, μα όχ' κι αν το παρακάν'ς (κοζανίτικη)."
• "Σ' άλογο ξένο αν ανεβείς, μεσοστρατίς πεζεύεις."
• "Σ' έναν δίνουν και δεν παίρνει, άλλον δέρνουν και δε φεύγει."
• "Σα θέλει η νύφη κι ο γαμπρός, τύφλα νά'χει ο πεθερός."
• "Σακάκι πληρώνεις, σακάκι παίρνεις. Μανίκι πληρώνεις, μανίκι παίρνεις."
• "Σαν αστράφτει και βροντά, δέσε την βάρκα του ψαρά."
• "Σαν σ' αρέσει η φάβα σπείρε και κάνα λαθούρι."
• "Σαρανταπέντε Γιάννηδες ενός κοκόρου γνώση."
• "Σε καλού κουμπάρου σπίτι, όποιος κάθεται δε φεύγει."
• "Σε ξένο γάιδαρο καβάλα γρήγορα και κατέβα γρήγορα."
• "Σηκωθήκαν τα ποδάρια να βαρέσουν το κεφάλι."
• "Σηκωθήκανε τ'αγγούρια να γαμήσουν το μανάβη."
• "Σήμερα κινήσαμε κι αύριο πόσες έχουμε."
• "Σκατο κι`εν, η γιαγια μ' έχεσεν." (ποντιακή)
• "Σκύλο που γαβγίζει μη φοβάσαι."
• "Σκύλος που γαβγίζει δεν δαγκώνει."
• "Σου χαρίζουν γάιδαρο και τον κοιτάς στα δόντια."
• "Σπίτι χωρίς Γιάννη, προκοπή δεν κάνει."
• "Στείλε στους γύφτους να βρεις προζύμι."
• "Στερνή μου γνώση να σ΄ είχα πρώτα."
• "Στεφάνωσε και μπλέτσωσε και βάφτισε και φεύγα."
• "Στη βράση κολλάει το σίδερο."
• "Στην αναβροχιά καλό είν'και το χαλάζι."
• "Στην χώρα των τυφλών, ο μονόφθαλμος είναι βασιλιάς."
• "Στο αγελαδοκούρεμα." (=στις καλένδες)
• "Στο σπασμένο το σακί θέλεις βάλε θέλεις μη."
• "Στο σπίτι του κρεμασμένου δεν μιλάνε για σκοινί."
• "Στο τέλος ξυρίζουν το γαμπρό."
• "Στον ακάλεστο το γάμο ή διωγμένος ή δαρμένος."
• "Στου κουφού τη πόρτα όσο θέλεις βρόντα."
• "Συν Αθηνά και χείρα κίνει."
• "Σφάξε με Πασά μ' να αγιάσω."
• "Σώπα συ να κρίνω γω, σήκω συ να κάτσω γω."

Τ

• "Τα δικά σου αμπέλια φράζε και τα ξένα μη γυρεύεις."
• "Τα ζώα μου αργά."
• "Τα μάτια που δε βλέπονται γρήγορα λησμονιούνται."
• "Τα μεταξωτά βρακιά θέλουν και επιδέξιους κώλους."
• "Τα μυαλά σου και μια λίρα και του μπογιατζή ο κόπανος."
• "Τα λίγα λόγια ζάχαρη και τα καθόλου μέλι."
• "Τα πολλά λόγια είναι φτώχεια."
• "Τα πολλά πνίγουν τον άντρα και τα λίγα τη γυναίκα."
• "Τα ράσα δεν κάνουν τον παπά."
• "Της γυναίκας ο καημός, λούσα πούτσα και χορός."
• "Της καλομάνας το παιδί, το πρώτο να 'ναι κορίτσι."
• "Της κοντής ψωλής της φταίνε οι τρίχες."

• "Της κοντής ψωλής τα μαλλιά της φταίγανε ."

• "Της νύχτας τα καμώματα, τα βλέπει η μέρα και γελά."
• "Της φυλακής τα σίδερα είναι για τους λεβέντες."
• "Τι γυρεύει η αλεπού στο παζάρι;"
• "Τι έχεις Γιάννη; Τι είχα πάντα!"
• "Τι κάνεις Γιάννη; Κουκιά σπέρνω!"
• "Τι κι αν σε δέρνουν δεκατρείς, αν δε σε δέρνει ο νους σου."
• "Τι μπρόκολα τι λάχανα."
• "Τί 'ναι ο κάβουρας τι το ζουμί του."
• "Τι χοντρό κεφάλι που 'χεις. Με στενεύει η σκούφια σου."
• "Το αγώι ξυπνάει τον αγωγιάτη."
• "Το βουβάλι κι αν ξεπέσει πάλι αξίζει ένα βόιδι."
• "Το γαρούφαλο είναι μαύρο μα πουλιέται με το δράμι."
• "Το γοργό και χάριν έχει."
• "Το γύφτο κάναν βασιλιά κι'αυτός γύρευε ρείκια."
• "Το δις εξ'αμαρτείν ουκ ανδρός σοφού."
• "Το έξυπνο πουλί από την μύτη πιάνεται."
• "Το καλό πράγμα αργεί να γίνει."
• "Το καλό το αρνί, από δυο μάνες γεννιέται."
• "Το καλό το παλικάρι ξέρει κι άλλο μονοπάτι."
• "Το μήλο κάτω απ' την μηλιά θα πέσει."
• "Το'να χέρι νίβει τ'άλλο και τα δυό το πρόσωπο."
• "Τον αράπη κι αν τον πλένεις το σαπούνι σου χαλάς."
• "Το ξένο είναι πιο γλυκό."
• "Το ξέρει ο Αχμέτ, ο Μεχμέτ, και ο κόσμος όλος."
• "Το ξύλο βγηκε από τον παράδεισο."
• "Το παιδί σου πάντρεψες; Γείτονα το 'καμες. Κι όχι καλογείτονα, αλλά κακογείτονα."
• "Το πολύ το κυρ'ελέησον το βαριέται κι ο παπάς."
• "Το πολύ το τάκα τάκα κάνει το παιδί μαλάκα."

• "Το πολύ το τίκι τίκι κάνει το παιδί φυστίκι."

• "Το φτηνό είν' κι ακριβό."
• "Το φτηνό το κρέας το τρώνε οι σκύλοι."
• "Το ψάρι βρωμάει απ΄ το κεφάλι."
• "Τον αράπη κι αν τον πλένεις, το σαπούνι σου χαλάς."
• "Του κουτσοδόντη παξιμάδι του τυχαίνει."
• "Του φτωχού η κοιλία όταν γομούτε η ψωλίατ`σκούτε." (ποντιακή)
• "Τραβάτε με κι ας κλαίω."
• "Τρεις λαλούν και δυο χορεύουν."
• "Τρεις το λάδι, τρεις το ξύδι, έξι το λαδόξυδο."
• "Τρελός ράφτης, μακριά κλωστή."
• "Τρώγοντας έρχεται η όρεξη."
• "Τσάμπα ξύδι γλυκό σα μέλι."
• "Των φρονίμων τα παιδιά πριν πεινάσουν μαγειρεύουν."
• "Τώρα που βρήκαμε παπά άς θάψουμε πέντ 'έξι."
• "Τώρα στα γεράματα μάθε γέρο γράμματα!"

Υ

• "Υπάρχουν κι αλλού πορτοκαλιές που κάνουν πορτοκάλια."
• "Ύστερα απ' τη βροχή έρχεται και χαλάζι."
• "Ύστερνή μου γνώση να σε είχα πρώτα."

Φ

• "Φασούλι το φασούλι γεμίζει το σακούλι."
• "Φάτε μάτια ψάρια και κοιλιά περίδρομο."
• "Φίδι φύλα το χειμώνα να σε φάει το καλοκαίρι."
• "Φίλε μου στην ανάγκη μου κι οχθρέ μου στη χαρά μου."
• "Φοβάται ο Γιάννης το θεριό και το θεριό το Γιάννη."
• "Φοβέρισε τον κώλο σου μη χέσει τα κλιτσιά σου."
• "Φρου φρου και τ' αμπέλι ξέφραγο."
• "Φύλαγε τα ρούχα σου να έχεις τα μισά."
• "Φωνάζει ο κλέφτης να φοβηθεί ο νοικοκύρης."

Χ

• "Χάρε χαρά που μου 'φερες και λύπη που μου πήρες."
• "Χάρη στο βασιλικό ποτίζεται και η γλάστρα."
• "Χέσε μέσα Πολυχρόνη που δεν γίναμε ευζώνοι."
• "Χέστηκε η Φατμέ στο Γενί τζαμί."

• "Χέστηκε η φοράδα στ΄ αλώνι."
• "Χέστηκε η φοράδα στο Γενί Τζαμί και κατούρησε στ' άχυρα."

• "Χέσε ψηλά κι αγνάντευε."

• "Χέσε ψηλά κι αγνάντευε και πέτα βοτσαλάκια."

• "Χόρευε κυρά Ντουντού κοίτα και το σπίτι σου."
• "Χρόνου φείδου." (Αρχαίο)
• "Χωριό που φαίνεται κολαούζο δε θέλει."
• "Χωρίς κουπιά και άρμενα, Αϊ-Νικόλα βόηθα."
• "Χτίζει σπίτια η ομόνοια, τα γκρεμίζει η διχόνοια."

Ψ

• "Ψαρεύει σε θολά νερά."

Ω

• "Ώρα καλή στην πρύμνη σου κι αέρα στα πανιά σου."