ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΟΜΑΔΑ ΠΑΥΣΑΝΙΑΣ
Φωτογραφική επιμέλεια ΧΡΟΝΟΣ
Αθηνά...Μια πόλη γεμάτη αστικούς μύθους, μυστήρια και αινιγματικές προσωπικότητες. Η ευρύτερη περιοχή των Πατησιών είναι γεμάτη από τέτοιες ιστορίες. Η κόκκινη και η άσπρη βίλα, η λευκή αράχνη της βίλας κλωναριδη, ο τρελός με της γάτες , το αινιγματικό σπίτι του Παπαγιαννη , είναι κάποιες από τις ιστορίες που θα δούμε από δω μέσα τους επόμενους μήνες, για την ώρα όμως ας δούμε τις αναφορές για τις περίεργες εμφανίσεις ανθρώπων μέσα από τους θάμνους τις Βίλας του Δρακοπουλου.
Ερευνώντας την περιοχή και ψάχνοντας για μαρτυρίες για όλα όσα είχαν έρθει στ αυτιά μου έπεσα πάνω στην Μαρία Π. (Γνωστή στην περιοχή και ως μπεμπέκα για τους γηραιότερους) . Η ηλικία της 87 ετών ,πανέξυπνη και αεικίνητοι. Η πρώτη μας συνάντηση ήταν απλά μια γνωριμία . Με τον καιρό (λόγω σπουδών τότε εμένα πολύ κοντά στην βίλα Δ.) άρχισα να μαθαίνω αρκετά πράγματα για την περιοχή , αυτό βέβαια που μου είχε κάνει εντύπωση από όσα μου είχε πει ήταν ότι πριν αρκετά χρόνια (περιπου70) και ενώ η Μαρία Π. ήταν έφηβη κοπέλα και καθόταν στην κουζίνα του σπιτιού της ακούει τον πατέρα της να φωνάζει στην μητέρα της και να την καλεί στο παράθυρο να δει έξω. Τι ήταν αυτό όμως που είχε κάνει τον πατέρα της Μαρίας και είχε αυτή την αντίδραση. Απ όσα είχε ακούσει τότε ήταν η εμφάνιση πολλών σκιών μέσα από ένα θάμνο! Και ρωτάω... Σκιές ;Κοιτά αγόρι μου λέει, τότε , πάρκο δεν υπήρχε ο χώρος ήταν σαν ζούγκλα παντού πράσινο και δέντρα και ελάχιστος φωτισμός ,όποτε το μόνο που μπορούσε να δει κάποιος μέσα στο σκοτάδι ήταν μαύρες σιλουέτες που ήταν σαν σκιές .Μου εξήγησε ότι το σπίτι τους είχε παράθυρο που έβλεπε απέναντι την βίλα Δ. και κατά καιρούς τέτοιες σιλουέτες εμφανίζονταν και εξαφανίζονταν απότομα....
Η αφήγηση αυτή ήταν η αφορμή για να ερευνήσουμε την βίλα Δ. και να προσπαθήσουμε να βρούμε κάποιες απαντήσεις....
Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Βρισκόμαστε στα τέλη του 19ου αιώνα. Η περιοχή που σήμερα γνωρίζουμε ως Πατήσια ήταν ένα τοπίο γεμάτο χωράφια με κριθάρι, αμπέλια και μερικές διάσπαρτες εξοχικές κατοικίες με κήπους. Την περιοχή διατρέχει από τα 1885 το περίφημο Θηρίο, δηλαδή το τρένο στη διαδρομή του οποίου τρέχει σήμερα ο «ηλεκτρικός».
Σε αυτή την περιοχή, στα 1882 ξεκινά τη λειτουργία του το εργοστάσιο εριουργίας της εταιρείας Σ. Βεζανής και Σελάς. Οπως μας πληροφορεί η αρχαιολόγος Ολγα Δακούρα-Βογιατζόγλου (περιοδικό Τεχνολογία, έκδοση Πολιτιστικού Ομίλου Τράπεζας Πειραιώς – Τεύχος 9, 1999, Βιομηχανική Κληρονομιά στα Βόρεια της Αθήνας) ιδρυτής της εταιρείας ήταν ο Δημήτρης Βεζάνης, τον οποίο διαδέχθηκε ο γιος του Σωτήρης. Χαρισματική προσωπικότητα, σπούδασε κλωστοϋφαντουργία και πολιτικές επιστήμες στην Ευρώπη και ήταν ένας από τους πρώτους που έθεσαν τα θέματα της οκτάωρης εργασίας, της αργίας της Κυριακής και της εισαγωγής του θεσμού των κοινωνικών ασφαλίσεων.
Η επιχείρηση πουλήθηκε το 1922 στην Ομόρρυθμη Εταιρία Κ. & Α. Δρακόπουλου, που συνέχισε τη λειτουργία του εργοστασίου με στροφή στη βαμβακουργία. Δίπλα από το εργοστάσιο ο Δρακόπουλος ανήγειρε μια έπαυλη και μερικές δεκάδες μέτρα πιο εκεί ένα βοηθητικό κτίριο σε νεοκλασικό ρυθμό, καθώς και ένα κτίριο γραφείων. Το εργοστάσιο σταμάτησε τη λειτουργία του κάπου στα μέσα της δεκαετίας του ’50. Ο Δρακόπουλος πέθανε το 1977 σε ηλικία 97 ετών, αφήνοντας τις μετοχές του και όλη την ακίνητη περιουσία του στον Ελληνικό Ερυθρό Σταυρό (ΕΕΣ).
Ας δούμε λοιπόν με προσοχή την ερευνά που κάναμε και τα συμπεράσματα μας....
Εδώ βλέπετε την εξωτερική μορφή που είχε η Βίλα λίγα χρόνια πριν ....
Το εσωτερικό του σπιτιού ήταν σ αυτή την κατάσταση....πρώτος όροφος....
Πίσω από μια ντουλάπα.....
Μια μυστική κατηφορική είσοδος οδηγούσε σε μια βαριά σιδερένια πόρτα ασφάλειας, ήταν σαν πόρτα υποβρύχιου που άνοιγε από μέσα προς τα έξω...
Η πόρτα δεν ήταν κλειστή όποτε καταφέραμε και μπήκαμε μέσα....Η έκπληξη μεγάλη ένα δωμάτιο φόβου ,κίνδυνου η ασφάλειας , πείτε το όπως θέλετε το γνωστό και panic room...
βαθιά χωμένο μέσα στην γη....είχε μόνο μια έξοδο....ένα στενό πέρασμα που αφού το ακολουθήσαμε βρεθήκαμε στην έξοδο και μαζί με αυτή και στην λύση του μυστήριου....
Η έξοδος αυτή είναι κάθετη και βγάζει μέσα στο πάρκο, όποτε η κοινή λογική λέει ότι οι σκιές που βλέπανε οι κάτοικοι να εμφανίζονται και να εξαφανίζονται οφείλονταν σ αυτή την μυστική είσοδο και έξοδο. Φαίνεται τελικά ότι ο Δρακοπουλος ήθελε κάποιες του συναντήσεις να μένουν στο σκοτάδι....nbsp;
Ερυθρού Σταυρού (Ε.Ε.Σ.) ως κληροδότημα.
Το 1981 στην τροποποίηση του ρυμοτομικού σχεδίου της Αθήνας και μετά από μεγάλους αγώνες των κατοίκων πρωτοποριακούς για την εποχή τους, το κτήμα Δρακόπουλου χαρακτηρίζεται χώρος πρασίνου με σκοπό να προστατευθεί από την οικοδόμηση. Ένα χρόνο αργότερα τα τρία από τα τέσσερα κτίρια (έπαυλη, βοηθητικό και γραφεία) του κτήματος χαρακτηρίζονται διατηρητέα από το ΥΧΩΠ. Το 1983, το υπουργείο Πολιτισμού χαρακτηρίζει και αυτό «έργο τέχνης» την έπαυλη
Δρακόπουλου και «τόπο ιστορικής σπουδαιότητας» τον περιβάλλοντα στην έπαυλη χώρο, με όλα τα κτίσματα που βρίσκονται σε αυτόν, συμπεριλαμβανομένου και του εργοστασίου που εξαιρέθηκε από το ΥΧΟΠ.
Ο Ερυθρός Σταυρός πετυχαίνει τον αποχαρακτηρισμό των κτιρίων της εριουργίας το 1991 από την τότε αναπληρωτή Υπουργό Πολιτισμού Άννα Ψαρούδα - Μπενάκη.
Δώδεκα χρόνια αργότερα, το 2003 επί δημαρχίας Ντόρας Μπακογιάννη τροποποιείται το ρυμοτομικό αίροντας τον χαρακτηρισμό του χώρου του εργοστασίου ως χώρου πρασίνου. Το 2004, η κυβέρνηση με υπουργική απόφαση εγκρίνει τον αποχαρακτηρισμό παραχωρώντας
επιπρόσθετα ιδιαίτερα υψηλό συντελεστή στον Ερυθρό Σταυρό. Με την πάροδο των ετών η βίλα εγκαταλείπεται και σταδιακά λεηλατείται, απογυμνώνεται από όλα τα αρχιτεκτονικά της στολίδια. Την ίδια απαξίωση συναντούν και τα υπόλοιπα κτίρια του κτήματος. Τον Νοέμβριο του 2007
ξεσπά φωτιά στη βίλα Δρακόπουλου, αφήνοντάς την σχεδόν ετοιμόρροπη. Ο Ερυθρός Σταυρός δεν κάνει απολύτως τίποτα για την προστασία των κτιρίων, διατηρητέων και μη. Αντίθετα ζητά και πάλι την κατεδάφιση του εργοστασίου για να εκμεταλλευτεί τον χώρο, αναζητώντας συνεργασία με τον Δήμο Αθηναίων.
Το 2006 η Επιτροπή Αρχιτεκτονικού Ελέγχου καλείται να γνωμοδοτήσει. «Η ΕΠΑΕ δεν συμφωνεί για την κατεδάφιση των κτισμάτων λόγω της ειδικής χρήσης τους (εργοστάσιο), του μεγέθους του κεντρικού κτιρίου και των μορφολογικών τους στοιχείων και λόγω της γειτνίασής τους με
διατηρητέα κτίρια του οικοδομικού τετραγώνου». Τον Ιούλιο του 2009, αγνοώντας την ΕΠΑΕ, η σημερινή δημοτική πλειοψηφία υπερψηφίζει «μνημόνιο συνεργασίας» με τον Ερυθρό Σταυρό, το οποίο δίνει το πράσινο φως στην κατεδάφιση τον κτιρίων του εργοστασίου εντός του κτήματος
Δρακόπουλου και στην έναρξη των διαδικασιών ανέγερσης του πολυώροφου κτιρίου.
Στις 11 Αυγούστου 2009, εκδίδεται η άδεια κατεδάφισης για τα κτίρια της Εριουργίας και τα ξημερώματα της επόμενης, τρεις μέρες πριν το Δεκαπενταύγουστο, μπουλντόζες κατεδαφίζουν τα ιστορικά κτίρια. Η κατεδάφιση έγινε από τον Ερυθρό Σταυρό με την στήριξη του Δήμου
Αθηναίων προκειμένου να κατασκευαστεί πολυώροφο κτίριο 9.000 τετραγωνικών μέτρων και υπόγειο πάρκινγκ.
''ΓΙΑΤΙ ΕΜΕΙΣ ΤΟΛΜΑΜΕ ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΚΑΠΟΙΟΙ ΑΠΛΑ ΟΝΕΙΡΕΥΟΝΤΑΙ ΝΑ ΖΗΣΟΥΝ''
Πηγή ΟΜΑΔΑ ΠΑΥΣΑΝΙΑΣ
To άρθρο είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον!
ΑπάντησηΔιαγραφήΘα ήθελα να ρωτήσω, αναφορικά με το νεοκλασσικό που χτίστηκε ως μέρος του συγκροτήματος, έχει κάποια σχέση το νεοκλασσικό κτίριο επι της γωνίας Λασκαράτου και Πατησίων;
Ευχαριστώ πολύ!
Αγαπητό Magdaki, μπορείς να ακολουθήσεις το link που σου παραθέτω http://www.elzoni.gr/ όπου υπάρχει χάρτης και θα σε βοηθήσει να πάρεις την απάντηση που θέλεις. Εύχομαι να σε βοήθησα.
ΑπάντησηΔιαγραφήΑσπασία
Εάν όχι, τότε η Ομάδα Παυσανίας, σίγουρα θα μπορέσει να σου δώσει περισσότερες πληροφορίες.
ΑπάντησηΔιαγραφήΑσπασία
δυστυχώς δεν κατάφερα να βρω κάτι και το ερώτημά μου παραμένει...
ΑπάντησηΔιαγραφήMAGDAKI ΘΑ ΠΡΟΣΠΑΘΗΣΩ ΝΑ ΕΠΑΝΕΛΘΩ. ΑΝ ΚΑΙ ΔΕΝ ΝΟΜΙΖΩ ΟΤΙ ΕΙΝΑΙ ΣΤΗΝ ΓΩΝΙΑ ΛΑΣΚΑΡΑΤΟΥ ΚΑΙ ΠΑΤΗΣΙΩΝ, ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ ΤΩΡΑ ΠΑΡΚΟ. ΕΚΕΙ ΗΤΑΝ ΤΟ ΠΑΓΟΠΟΙΕΙΟ ΤΟΥ FIX.
ΑπάντησηΔιαγραφή